Qua đoạn trích Trong lòng mẹ hãy minh chứng rằng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình và chúng được trổ tài qua các phương diện nào.
Đề bài: Thông qua đoạn trích Trong lòng mẹ (SGK Ngữ văn 8 tập 1), em hãy minh chứng rằng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình. Cùng Đọc tài liệu tham khảo nội dung dưới đây để hoàn thiện xuất sắc bài làm của mình em nhé:
Chất trữ tình mà Nguyên Hồng trổ tài trong đoạn trích thông qua các phương diện sau :
– Tình huống truyện: bà cô của chú bé Hồng với ý đồ thâm độc, dùng những lời lẽ mỉa mai, cay nghiệt muốn cậu sẽ oán ghét mẹ mình nhưng trái lại, Hồng càng thương mẹ mình hơn. Tình cảm của người con vẫn tràn ngập niềm yêu thương, tin tưởng và còn có mong ước phá tan mọi hủ tục để cho mẹ không bị đau khổ.
– Dòng xúc cảm của chú bé Hồng: niềm mong nhớ, thương mẹ da diết, đớn đau tủi nhục, căm giận, phẫn nộ, tình yêu nồng nàn, sâu sắc…
– Phương thức diễn đạt: phối hợp giữa tự sự và biểu cảm.
– Lời văn: những câu văn so sánh mới lạ giàu hình ảnh, gợi xúc cảm mãnh liệt
Cùng tham khảo 2 bài văn mẫu với yêu cầu qua đoạn trích Trong lòng mẹ hãy minh chứng rằng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình
Bài số 1. Minh chứng rằng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình thông qua đoạn trích Trong lòng mẹ.
Nhà văn Nguyên Hồng tên đầy đủ là Nguyễn Nguyên Hồng (1918-1982), quê ở Nam Định nhưng hầu hết sống ở Hải Phòng. Ông là nhà văn hiện thực xuất sắc. Ngòi bút của ông thường viết về những mảnh đời xấu số dưới đáy xã hội như: Những cậu bé đánh giày, phu xe, những cô gái bán hoa, những tên cướp. Ông có sở trường về viết tiểu thuyết, hồi kí, làm thơ. Văn Nguyên Hồng rất giàu chất trữ tình. Nhất là đoạn trích “Trong lòng mẹ”-bài ca bất tử về tình mẫu tử thiêng liêng.
Chất trữ tình trong lời văn của nhà văn trổ tài ở tình cảm, xúc cảm của cậu bé Hồng trong cuộc trò chuyện với bà cô. Khi nghe bà cô xúc xỉa mẹ với dã tâm để bé Hồng ruồng rẫy khinh biệt mẹ, thì bé Hồng đã rất thương mẹ của mình. Bé khóc nức nở. Nước mắt của bé ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hoà đầm đìa ở cằm và ở cổ. Bé Hồng đã thông cảm trước hoàn cảnh của mẹ. Chỉ vì bé thương mẹ và căm tức sao mẹ bé lại vì sợ hãi những thành kiến tàn tệ mà xa lìa anh em bé, để sinh nở một cách giấu giếm. Bé trò chuyện với bà cô như cười dài trong tiếng khóc.
Bé Hồng rất căm giận những hủ tục phong kiến đã đày đọa mẹ bé. Bà cô của bé chưa dứt câu, cổ họng bé đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng: “Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi.”
Chất trữ tình của đoạn trích còn trổ tài ở tâm trạng xúc động và hạnh phúc của bé Hồng khi được sống trong lòng mẹ. Vào buổi chiều hôm đó, tan buổi học ở trường ra, bé Hồng chợt thoáng thấy một bóng người ngồi trên xe kéo giống mẹ bé. Bé liền đuổi theo gọi mẹ rối rít. Nếu người đó không phải mẹ bé thì thật là một trò cười tức bụng cho lũ bạn của bé. Và cái lầm đó không những làm bé thẹn mà còn tủi cực nữa, khác gì cái ảo ảnh của một dòng nước trong xuất chảy dưới bóng râm đã xuất hiện trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành ngã gục giữa sa mạc. Nhưng đó chính là mẹ của bé Hồng. Hai mẹ con gặp lại nhau vui mừng khôn xiết, xúc động khóc nức nở. Cái cảm nghĩ hạnh phúc khi được ở bên mẹ rạo rực trong lòng bé Hồng: “Tôi ngồi trên đệm xe, đùi áp đùi mẹ tôi, đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi, tôi thấy những cảm giác ấm áp đã mơn man khắp da thịt. Hơi quần áo mẹ tôi và những hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn nhai trầu phả ra lúc đó thơm tho lạ thường.” Cậu bé nghẹn ngào sung sướng lăn vào lòng mẹ và cảm thấy hạnh phúc, êm dịu vô cùng khi được sống trong tình cảm ấm áp của mẹ dành cho cậu.
Qua đoạn trích, em rất thông cảm hoàn cảnh tội nghiệp của bé Hồng. Em trân trọng tình mẫu tử thiêng liêng của mẹ con bé Hồng. Em cũng đã học tập được cách viết văn giàu chất trữ tình của nhà văn Nguyên Hồng.
Bài số 2 – Qua đoạn trích Trong lòng mẹ hãy minh chứng rằng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình
Nguyên Hồng là ngòi bút của “những người khốn khổ”, đã thủy chung với con đường văn học trong suốt cuộc sống cầm bút của mình. Đặc biệt qua hồi ký, ông không ghi chép một cách giản đơn, khô khan sự việc đã qua. Ông viết hồi kí theo phương thức của một nhà văn với những rung động mãnh liệt của trái tim người nghệ sĩ.
Cụ thể qua đoạn trích Trong lòng mẹ, Nguyên Hồng đã trổ tài số phận đau thương và vẻ đẹp phong phú của người phụ nữ xấu số cũng như đứa trẻ thơ vô tội bằng trái tim xúc động chân tình.
Thực vậy, Trong lòng mẹ là chương tiêu biểu cho bút pháp giàu chất trữ tình, xuất phát từ một trái tim nghệ sĩ. Suốt cả chương sách đều tràn ngập xúc cảm. Phần trên thuật lại cảnh đối thoại giữa chú bé và bà cô thâm độc, xúc cảm của chú bé cố nén lại, nhưng che giấu bên trong là nỗi ghét bỏ so với hủ tục, so với bà cô thâm độc đang làm tổn thương đến lòng yêu thương mẹ của chú bé. Nhân vật bà cô được trổ tài khá sắc sảo, sinh động. Bà ta không những tiêu biểu cho cái nhìn thành kiến cổ hủ, phi nhân đạo của xã hội khi đó, mà còn là người đàn bà có tâm địa thật đen tối khi cố ý khoét sâu vào nỗi đau rướm máu trong tâm hồn nhạy cảm của đứa cháu mồ côi, cố ý gieo vào lòng nó thái độ khinh miệt, ruồng rẫy so với người mẹ mà nó vẫn yêu thương.
Qua đoạn văn, có thể thấy ngòi bút Nguyên Hồng khá sắc sảo, tinh tế trong việc đi sâu trổ tài tâm lí, tâm trạng nhân vật. Diễn biến tâm trạng đớn đau, căm giận ngày càng tăng của chú bé Hồng khi nghe những lời lẽ ngọt ngào giả dối của bà cô được mô tả thật cụ thể: từ chỗ cúi đầu không đáp hoặc cười đáp lại đến chỗ lòng thắt lại, khóe mắt đã cay cay rồi nước mắt ròng ròng .. với cảm nghĩ đớn đau song đã cười dài trong tiếng khóc để hỏi lại bà cô, và cuối cùng là cổ họng nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Toàn bộ chứng tỏ sự đớn đau và căm giận đến điên cuồng, muốn vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn những cổ tục đã đày đọa mẹ chú.
Đến đoạn tả cảnh chú bé gặp mẹ, nhào vào lòng mẹ, ngòi bút phân tích xúc cảm, cảm nghĩ của tác giả đã đạt tới độ sâu sắc, tinh tế hiếm hoi. Hoàn cảnh và tâm sự riêng của một đứa trẻ bị lạc loài được Nguyên Hồng thuật lại, kể lại dưới ánh sáng của những tư tưởng xã hội và tình cảm nhân đạo sâu sắc. Nguyên Hồng không chỉ kể lại những kỉ niệm thời thơ ấu, mà thực sự sống lại những ngày thơ ấu của mình. Câu văn nào của Nguyên Hồng cũng rưng rưng những xúc cảm tươi rói. Ông sáng tạo ra những nhân vật sinh động giống như những con người đang đi lại nói năng, tư duy, toan tính trong cuộc sống thật.
Là một em bé mồ côi cha, bé Hồng rất giàu tình thương mẹ. Chính tình thương đó dẫn giúp cho bé Hồng nhận thấy đâu là lẽ phải, đâu là những người, những tập tục cần lên án. Tình thương ấy sẽ được tác giả tả một cách sinh động qua lần bé Hồng gặp mẹ.
Ở đoạn vàn này, tình yêu thương mẹ của chú bé không phải chỉ là những ý nghĩ tỉnh táo mà là một xúc cảm to lớn mãnh liệt dâng trào. Từ những cảm nghĩ đê mê sung sướng của chủ bé khi nằm “trong lòng mẹ”, nhà văn nêu lên nhận xét tổng quan đầy xúc động về sự êm dịu vô cùng của người mẹ trên đời:
“Phải bé lại và để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng”.
Đây là hồi kí, lời nhân vật cùng là lời tác giả, nhà văn đã nhập thân với nhân vật, nên xúc cảm dào dạt trong lòng chú bé trổ tài đầy đủ ở lời văn, giọng văn của tác phẩm. Rồi trong khi nhân vật đang kể chuyện mình, nhà văn còn xen vào những lời trữ tình ngoài đề để phản hồi, đầy xúc động và sự êm dịu vô cùng của người mẹ.
Đó cùng là một dấu hiệu đậm nét về chất trữ tình của nhà văn Nguyên Hồng. Nguyên Hồng quả là nhà văn có tài. Với một trái tim nghệ sĩ, ông nắm bắt và mô tả đúng đắn những cụ thể ngoại hình trổ tài tinh tế quá trình diễn biến của đời sống nội tâm nhân vật. Trong lòng mẹ mô tả rất nhiều tiếng khóc của bé Hồng mà không lần nào giống lần nào. Khi uất nghẹn phải ghìm nén, bé Hồng cảm thấy cổ họng… đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Lúc nỗi nhớ, niềm thương, nỗi uất ức lâu ngày bị dồn nén, bỗng đột ngột được giải tỏa, bé Hồng òa lên khóc rồi cứ thế nức nở.
Tuy nhiên, sự mê hoặc và sức mạnh lay động lòng người trong hồi kí của Nguyên Hồng hầu hết vẫn là nhờ ở sự chân tình trong xúc cảm của người viết. Nguyên Hồng không chỉ kể lại, thuật lại những sự việc đã qua, mà còn sống lại, hóa thân vào những sự việc ấy. Các sự việc được kể, được thuật cũng chỉ là để nhà văn giãi bày, bộc bạch những tình cảm yêu thương, căm giận đang cần được trổ tài. Kỉ niệm về bà cô là những nỗi đau cố nén lại rồi uất nghẹn bật thành tiếng khóc. Cuộc gặp mặt với mẹ là những rung động mãnh liệt nhất của tâm hồn trẻ thơ và cuối cùng cả thể xác đứa bé hòa tan vào những cảm nghĩ rạo rực, vui sướng cực điểm. Văn Nguyên Hồng tràn theo xúc cảm ấy. Do vậy nhịp điệu, giọng văn thấm đẫm xúc cảm trữ tình.
Không theo sự sắp xếp của lí trí, mạch văn Nguyên Hồng tràn theo xúc cảm, theo con tim của nghệ sĩ, nhạy cảm, chứa chan yêu thương, căm giận, sôi nổi và chân tình. Nguyên Hồng đã cho ta những trang hồi kí có sức hấp dẫn người đọc rất đặc biệt, đậm đà tính nhân đạo, thông cảm sâu sắc với những đau khổ và khát vọng hạnh phúc thầm kín của người phụ nữ. Trái tim nghệ sĩ ấy cũng chứa chan niềm yêu thương và trổ tài.
Nguồn văn mẫu: Sưu tầm và tổng hợp.
Vậy là Đọc tài liệu đã gợi ý các thông tin để khắc phục được yêu cầu của bài 3 trang 20 SGK Ngữ văn 8 tập 1: qua đoạn trích Trong lòng mẹ hãy minh chứng rằng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình nhất là bài văn mẫu được chúng tôi sưu tầm ở trên.
