Yến sào là thực phẩm được mệnh danh là “thần dược” đối với sức khỏe bởi những công dụng mà nó mang lại. Cùng tìm hiểu thêm về loại thực phẩm này ngay bây giờ nhé!
Tổ yến – yến sào là gì?
Tổ yến là tổ của loài yến hoang sống trong hang sâu hoặc dưới các vách đá, chim yến sẽ dùng nước bọt tiết ra để làm tổ trước khi sinh nở. Đến một thời điểm nhất định, người ta sẽ tính toán đến việc thu hái và sơ chế, chế biến thành các sản phẩm từ tổ yến.
Tổ yến có hầu hết ở vùng biển Nam Trung Bộ, cũng như tập trung nhiều nhất ở vùng biển đảo Khánh Hòa. Nghề nuôi yến cũng như khai thác yến sào đã có từ xa xưa, nhưng về cơ bản người dân nuôi ngoài biển, đảo. Ngày nay, nghề nuôi yến phát triển mạnh, người dân nuôi yến trong nhà nhiều nhất là ở thành phố Nha Trang và một số nơi khác như Cần Giờ, Tiền Giang, Bạc Liêu …
Phần lớn yến sào tập trung ở vùng duyên hải Nam Trung Bộ, đặc biệt là vùng đảo Khánh Hòa. Hiện nay, người dân vẫn phát triển kỹ thuật nuôi chim yến trong nhà cần được phát triển ở nhiều tỉnh, thành khác trong vùng, mang lại giá trị kinh tế cao.
Yến sào được lấy từ đâu?
Trước đây, Yến chỉ có thể được khai thác trong các hang động ven biển hoặc các hòn đảo. Khai thác truyền thống là cực kỳ nguy hiểm. Vì công nhân nên leo trèo, trèo cao cũng như hang tối. Công cụ hỗ trợ lao động còn thô sơ và không đảm bảo cơ hội an toàn. Vì vậy, giá Tổ Yến thường cao do khai thác khó khăn cũng như sản lượng giảm.
Nhưng, trong hơn 20 năm qua. Ở Việt Nam, chúng tôi đã tìm hiểu và thành công trong việc dẫn dụ chim yến vào nhà. Bằng cách xây nhà và tạo môi trường tương tự như hang động. Nhờ đó, số lượng bầy đàn đã được duy trì cũng như tăng lên đáng kể. Do đó, sản lượng yến thu hoạch được cũng ngày một nhiều hơn.
Quá trình hình thành 1 tổ yến
1. Quá trình hình thành của tổ yến nhà
Quy trình làm tổ của yến nhà không khác nhiều so với yến đảo, chỉ khác là vị trí làm tổ của yến nhà sẽ được cố định trên trần nhà hoặc vách gỗ.
Để hoàn thành một chiếc tổ vững chắc, chim yến phải mất khá nhiều đêm. Trung bình mỗi đêm yến chỉ xây được khoảng 1 mm. Theo các nhà nghiên cứu, chim yến gặp rất nhiều rắc rối và tốn nhiều sức lực khi xây tổ. Ngay cả khi làm tổ, chúng còn phải nhắm mắt và xù lông vô cùng khó khăn.
2. Quá trình hình thành của tổ yến đảo
Tổ hình thành trên vách đá vào mùa sinh sản, chim yến chọn vị trí thích hợp nhất trên các vách đá hoặc hang động để làm tổ. Vị trí này sẽ duy trì trong một vài năm, thường là suốt đời.
Chúng thường kiếm ăn vào ban ngày và làm tổ vào ban đêm. Công việc làm tổ sẽ do chim yến thực hiện bằng cách chúng sử dụng tuyến nước bọt cũng như cơ hàm để ép nước bọt tiết ra.
Sau đó chúng vuốt nhiều lần trên vách đá để định hình tổ, khi chiều dài tổ đủ lớn (có thể chứa được 2 trứng chim yến), chim yến tiếp tục dùng lưỡi đẩy nước bọt của mình ra mép tổ. Nước bọt sẽ khô sau khoảng 2 đến 3 giờ, sau đó chúng đu người lên vách đá, chui đầu xuống dưới hoặc mép tổ để tiếp tục quet nước bọt vào lòng tổ để làm cơ sở đặt trứng chim.
Khi tổ được hình thành sẽ mỏng như xơ mướp, sau đó đan chặt vào nhau. Giai đoạn làm tổ diễn ra cho đến khi chim yến cái chuẩn bị đẻ trứng. Tổ yến còn là cơ sở y tế để chim yến đẻ trứng sau này. Đối với những người đi thu hoạch tổ, khi thấy tổ có xơ mướp là biết chim sắp đẻ trứng.
Cách phân loại yến sào
1. Theo nguồn gốc
- Tổ yến hoang/trong động
Có hai loại yến thường sống trong hang: yến Fuciphaga (hay yến hàng) và yến Maxima (hay yến tổ đen). Nhưng, trên thị trường thường chỉ biết đến tổ yến dưới cái tên Wild/Cave Nest (Yến Hoang/Trong Ðộng).
Mẫu nhà yến này có giá cao nhất trên thị trường. Nguyên nhân xuất phát từ tính chất nguy hiểm của việc lấy tổ yến trong hang.
Đặc điểm của yến hoang: Tổ yến chịu tác động của thiên thời địa lợi trong hang nên có những đặc điểm riêng biệt. Hình dáng tổ giống cái chén, thân dày. Tổ yến giúp bảo vệ trứng hoặc chim non khỏi các tác nhân thời tiết hoặc các động vật khác. Do trong hang có độ ẩm cao nên chân chim yến cần bám vào vách đá rất khó. Dòng yến này được tìm thấy và khai thác khá nhiều ở Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, …
- Tổ yến trong nhà
Đây là tổ yến của loài yến Esculanta. Chúng thường được tìm thấy trong các nhà nuôi chim. Vì tên gọi của nó, nhiều người vẫn lầm tưởng rằng yến nhà có thể nuôi được. Thực tế, chúng ta không thể nuôi chúng như kiểu “nuôi gà công nghiệp” mà chỉ dùng kỹ thuật xây dựng và dụ chim yến vào nhà làm tổ.
Đặc điểm của tổ yến trong nhà: Thường có màu trắng ngà. Chất lượng tổ yến phụ thuộc vào vùng thức ăn. Tổ yến chất lượng là tổ yến to và dày. Dù yến sinh sản quanh năm nhưng mỗi năm người dân chỉ thu hoạch từ 1 đến 4 lần.
2. Theo màu sắc
- Huyết yến
Đây là loại có màu đỏ tươi là loại thượng hạng có giá cao nhất thị trường. Loại tổ yến này rất hiếm nhưng có nhu cầu tiêu thụ cao. Mỗi năm, một cơ sở sản xuất chỉ thu hoạch được 1-2 lần yến huyết với tỷ lệ rất nhỏ. Trên thị trường thế giới hiện nay, huyết yến và hồng yến chỉ chiếm khoảng 10% tổng sản lượng yến sào.
Có nhiều giả thuyết để giải thích về màu đỏ của huyết yến. Theo dân gian Việt Nam, trong quá trình làm tổ, chim yến sử dụng nước bọt trộn với máu của chính mình để xây tổ.
Tuy nhiên, nhiều người cho rằng, màu đỏ của tổ yến là do tác động của nhiệt độ, độ ẩm hoặc thức ăn.
- Hồng yến
Hồng yến có giá thành và độ quý hiếm không kém gì huyết yến. Tuy nhiên, loại tổ yến này có màu cam. Nó có thể thay đổi từ màu của vỏ quýt đến màu vàng của lòng đỏ trứng gà. Màu hồng yến càng đậm thì giá càng cao.
- Bạch yến
Đây là loại phổ biến nhất, chiếm khoảng 90% tổng lượng yến trên thị trường. Cây hoàng yến có thể thu hoạch 3-4 lần trong năm.
3. Theo cách sơ chế
Nếu phân loại theo cách chế biến tổ yến thì có 3 loại tổ yến phổ biến nhất mà mọi người vẫn sử dụng:
- Yến thô: Là dòng tổ yến nguyên chất, còn lông chim yến bám vào, chưa qua bất kỳ công đoạn xử lý nào. Tổ yến thô được thu hoạch trực tiếp từ tổ yến cũng như bán ra thị trường. Sản phẩm này phù hợp với những người có thời gian, vì công đoạn làm sạch tổ yến để chế biến mất nhiều thời gian. Nhưng, người mua tổ yến này cũng quá an tâm vì tinh chất nguyên chất của nó.
- Yến tinh chế: Khi khai thác tổ yến cực kỳ dễ khiến tổ yến bị vỡ, vụn. Những sợi yến vụn này sẽ được trải qua quá trình ngâm, làm sạch và chế biến thành yến sào tinh chế. Vì vậy, sản phẩm này vô cùng phù hợp với mọi người vì tính tiện dụng. Người mua chỉ cần làm sạch, sau đó chế biến mà không cần phải mất thời gian làm sạch như tổ yến sơ chế và tổ yến thô.
- Yến rút lông: Tổ yến đã qua công đoạn làm sạch lông. Tổ yến đã sơ chế chỉ được sử dụng thủ công để làm, hoàn toàn không sử dụng hóa chất trong quá trình sơ chế nên tổ yến sơ chế vẫn giữ được chất lượng nguyên chất.
4. Theo quan niệm
Nghề khai thác yến ở Việt Nam đã có hàng trăm năm tuổi và đóng góp đáng kể vào doanh thu của các địa phương được thiên nhiên ưu đãi cho sản vật này. Những người làm nghề và buôn bán yến chuyên nghiệp thường phân biệt theo đẳng cấp như:
- Huyết (Màu đỏ, do vị trí chim yến làm tổ, tổ yến chuyển dần sang màu đỏ) – (Đây là loại tổ yến tốt nhất và có giá trị kinh tế cao nhất)
- Hồng (Màu hồng, do vị trí làm tổ của chim yến, tổ yến chuyển dần sang màu hồng)
- Quan (To khoảng 10g trở lên)
- Thiên (Ở trên cao, tổ trắng, từ 8-10g)
- Bài (Yến nhỏ hơn 6-7g)
- Địa (Nằm dưới đáy vách đá thường đen, bẩn)
- Vụn (Tổ yến bị vỡ do khai thác hoặc vận chuyển)
Cách nhận biết yến sào thật hay giả
1. Mùi vị
Yến sào thật có mùi tanh và đôi khi hơi ẩm mốc. Còn đối với tổ yến giả sẽ có mùi hơi hắc mà bạn có thể dễ dàng nhận biết bằng khứu giác.
2. Ngâm nước yến sào
Khi ngâm yến sào với nước, sợi yến thật sẽ không bị tan ra, sợi yến vẫn còn nguyên. Trong khi đó, yến sào giả thì nhão ra.
3. Ngâm với dung dịch I ốt
Tổ yến giả khi ngâm với dung dịch i-ốt sẽ chuyển sang màu xanh.
Cách chế biến yến sào
1. Cách làm sạch yến sào
- Tổ yến khi mua về có thể bị dính lông hoặc một số tạp chất khác. Vì vậy, trước khi chế biến, bạn nên ngâm tổ yến trong nước lọc khoảng 15 phút. Nếu là tổ yến thô, bạn phải ngâm khoảng 30 phút, dùng nhíp gắp hết lông. Việc ngâm nước giúp yến sào nở mềm, nở đều và loại bỏ tạp chất.
- Khi làm sạch lông của tổ yến không thể ngâm vào nước nóng. Nước nóng có khả năng làm tan chảy và mất chất dinh dưỡng.
- Không sử dụng bất kỳ chất nào để làm sạch tổ yến, kể cả rượu hay dầu ăn,… Chỉ nên dùng nước lọc để làm sạch loại thực phẩm này.
2. Cách chế biến tổ yến 1 cách khoa học
- Tổ yến cần được nấu trong nồi thủy tinh hoặc nồi men. Tránh sử dụng nồi nhôm hoặc nổi inox. Nếu chế biến món ăn bằng tổ yến, cách hữu hiệu nhất là chưng cách thủy tổ yến. Sau đó trộn chúng vào món ăn.
- Khi chế biến cần lưu ý nhiệt độ vừa phải, không để sôi trên 100 độ C. Nhiệt độ cao dễ làm mất chất dinh dưỡng.
- Không cần nấu hoặc hâm nóng tổ yến. Nếu tổ yến để trong tủ lạnh, bạn phải để bên ngoài khoảng 15 phút trước khi sử dụng.
- Một số món ăn chế biến từ tổ yến không cần nhiều đường. Càng nhiều đường sẽ càng làm giảm tác dụng của loại thực phẩm quý này.
- Tổ yến có vị tanh nên khi chế biến có thể cho thêm vài lát gừng. Khi thấy có mùi thơm thì vớt gừng ra, cho yến vào nấu tiếp.
Tổ yến có thể để được bao lâu?
Thời hạn sử dụng của tổ yến phụ thuộc vào tổ yến thô hay đã qua chế biến. Tuy nhiên, bạn nên chọn mua tổ yến của những thương hiệu uy tín. Hạn chế tối đa việc mua tổ yến cũ, tổ yến không đảm bảo chất lượng cao.
Tác dụng của yến sào đối với sức khỏe
1. Giúp da trẻ đẹp
Tổ yến là thực phẩm hỗ trợ sức khỏe, giảm nếp nhăn và làm sáng da hiệu quả. Nhiều người tìm đến yến sào và sử dụng chúng như một phương pháp làm đẹp tự nhiên.
2. Tăng cường sức khỏe cho đôi mắt
Theo kết quả của một nghiên cứu năm 2011 trên thỏ, tổ yến đã được chứng minh là có tác dụng cải thiện và tăng cường sức khỏe của mắt. Nhờ tác dụng kích thích sản sinh nhiều nguyên bào sợi, đây là bằng chứng khá thuyết phục về tác dụng của tổ yến đối với thị lực.
3. Cải thiện sức khỏe tiêu hóa
Tổ yến có thể thúc đẩy sức khỏe hệ tiêu hóa ở trẻ em và giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi sức khỏe. Đây là một loại thực phẩm được cho là rất dễ tiêu hóa và còn giúp đường ruột hấp thụ chất dinh dưỡng dễ dàng hơn.
4. Phục hồi sức khỏe sau sinh
Yến sào là thực phẩm giúp phụ nữ sau sinh phục hồi sức khỏe nhanh chóng. Không chỉ vậy, chúng còn giúp các “mẹ bỉm sữa” giảm rụng tóc sau sinh. Hơn nữa, thực phẩm này còn giúp tăng cường năng lượng và chất lượng giấc ngủ của phụ nữ sau sinh.
5. Tăng cường hệ miễn dịch
Một thí nghiệm trên chuột đã chứng minh rằng một số protein nhất định trong tổ yến có thể thúc đẩy sản xuất tế bào B và tăng cường hệ thống miễn dịch. Tế bào B là nhân tố chính để sản sinh ra kháng thể cho cơ thể.
6. Ngăn ngừa tình trạng lão hóa
Những người thường xuyên ăn yến sào được ghi nhận là ít bệnh tật, hệ miễn dịch tốt, nhiều năng lượng, ngủ ngon, da dẻ hồng hào và khả năng sinh sản tốt. Không chỉ vậy, người ta thường ăn yến sào thường xuyên trong thời gian dài với mục đích chính là ngăn ngừa lão hóa.
Yến sào có tác dụng tốt với những đối tượng
1. Người già
Khi tuổi càng cao, sức khỏe giảm sút, các cơ quan trong cơ thể hoạt động không còn hiệu quả như khi còn trẻ. Ngoài tác dụng kích thích hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, bồi bổ dưỡng chất cho cơ thể, ăn yến sào thường xuyên kết hợp tập thể dục thể thao đều đặn sẽ giúp đả thông kinh mạch, lưu thông khí huyết, giúp xương khớp chắc khỏe. sức khỏe giúp người già sống khỏe, sống lâu bên con cháu. Yến sào còn chứa các nguyên tố vi lượng: Zn, Cu, Mn,… rất tốt cho hệ thần kinh, giúp tăng cường trí nhớ cho người già.
2. Trẻ nhỏ
Yến sào bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết giúp bé cao lớn, khỏe mạnh, thông minh và đặc biệt yến sào còn trị chứng biếng ăn ở trẻ. Các axit amin đặc hiệu như Humin, Histidine, Arginine và Lysin, kết hợp với hơn 30 nguyên tố đa vi lượng trong yến sào có tác dụng tăng cường miễn dịch, hỗ trợ phát triển chiều cao tối ưu cho trẻ.
Ngoài ra, cho trẻ ăn yến sào đúng cách còn có tác dụng tăng sức đề kháng cho trẻ, đẩy lùi các bệnh vặt như ho, cảm, sổ mũi, sốt …
Lưu ý: Trẻ dưới 12 tháng, mẹ không nên cho trẻ ăn yến sào. Vì lúc này hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện, chưa thể tiêu hóa được những thức ăn chứa quá nhiều chất đạm (protein) nên việc cho bé dưới 1 tuổi ăn yến không chỉ gây lãng phí do cơ thể không hấp thụ được. không phải tất cả các chất dinh dưỡng từ yến sào mà còn có thể gây hại cho sức khỏe hệ tiêu hóa của bé.
3. Người bệnh
Đối với những người bị suy nhược cơ thể, sau phẫu thuật ăn yến sào sẽ giúp phục hồi sức khỏe nhanh chóng, tinh thần thoải mái hơn.
Ăn một bát yến sào đã được làm sạch và sấy khô riêng vào buổi tối sẽ giúp người bệnh cảm thấy khỏe mạnh và ngủ ngon hơn.
4. Phụ nữ mang thai
Yến sào rất giàu Protein, Axit amin và nhiều nguyên tố vi lượng cần thiết để bồi bổ cho bà bầu, giúp thai nhi phát triển toàn diện và khỏe mạnh. Bên cạnh đó, ăn yến sào khi mang thai có tác dụng kích thích tiêu hóa giúp bà bầu ăn ngon miệng hơn và giảm đáng kể các triệu chứng ốm nghén.
Phụ nữ mang thai hay sau sinh dùng yến sào sẽ có tác dụng tạo nhiều sữa cho con bú với nhiều chất dinh dưỡng, mẹ phục hồi sức khỏe và vóc dáng nhanh chóng. Ngoài ra, chất Lysine trong yến mạch sẽ giúp mẹ tăng cường hấp thụ các thực phẩm giàu canxi để xương khỏe mạnh, chống lão hóa.
5. Đối với nam giới
Đối với nam giới, yến sào hỗ trợ điều trị bệnh viêm khớp, bệnh gan, tăng cường sức khỏe. Tổ yến là thần dược cho nam giới giúp tăng cường sinh lý nam giới.
Các lưu ý khi ăn yến sào
1. Thời điểm ăn yến sào
Buổi sáng là thời điểm ăn yến sào thấp nhất. Lúc này, năng lượng từ thức ăn của ngày hôm trước đã được chuyển hóa hoặc phân phối để nuôi dưỡng và tái tạo các cơ quan trong khi ngủ. Ngậm yến sau khi ngủ dậy sẽ giúp cơ thể được cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho các hoạt động trong cả ngày.
Nếu không có thời gian chế biến yến vào buổi sáng, bạn có thể ăn yến vào buổi tối trước khi đi ngủ khoảng 30 phút cũng rất tốt cho sức khỏe.
2. Lượng dung
Tuy cung cấp nhiều chất dinh dưỡng tốt cho cơ thể nhưng bạn không nên lạm dụng yến sào. Việc dư thừa cũng có thể dẫn đến nguy cơ mắc một số bệnh và bạn không nên ăn yến sào khi cảm thấy mệt mỏi, ốm yếu.
Các chuyên gia khuyến cáo liều lượng sau:
- Trẻ 1 – 12 tuổi: Trẻ 1 – 3 tuổi ăn 3 gam yến sào khô / lần và không nên cho trẻ ăn yến sào quá sớm, đặc biệt trẻ sơ sinh hoặc trẻ mới tập ăn thì chỉ nên dùng 50 gam / ngày. tháng và sử dụng cách ngày. Trẻ 3 – 10 tuổi có thể ăn yến sào 100gr / tháng, dùng đều đặn ngày 1 lần khoảng 6 – 7g / lần.
- Thanh thiếu niên và người lớn: 5-10g yến sào khô / lần.
- Phụ nữ có thai: Trong 3 tháng đầu không được dùng yến sào; 4 – 7 tháng dùng trung bình 100g / tháng, khoảng 7g / lần và dùng cách ngày. 8 – 9 tháng nên dùng khoảng 70g / tháng và mỗi lần dùng cách ngày khoảng 5g.
- Người cao tuổi: Trong tháng đầu tiên nên dùng mỗi ngày khoảng 150g / tháng và mỗi lần khoảng 5g. Từ tháng thứ 2 trở đi, dùng mỗi ngày khoảng 100g / tháng và chia đều mỗi lần khoảng 6-7g.
- Người ốm: Nếu đang trong giai đoạn điều trị bệnh có thể dùng thường xuyên 1 chén yến chưng đường phèn với liều lượng 5g / lần và trung bình dùng khoảng 150g / tháng và dùng cách ngày.
3. Những người không nên dùng yến sào
Yến sào là thực phẩm tốt bổ sung nhiều chất dinh dưỡng, tuy nhiên những đối tượng sau đây không nên sử dụng yến sào:
- Phụ nữ với thai dưới 3 tháng khi ăn yến sẽ dễ bị lạnh bụng
- Trẻ sơ sinh hay trẻ nhỏ dưới 7 tháng tuổi
- Người từng bị dị ứng khi ăn yến hoặc cầm những sản phẩm từ yến
- Bệnh nhân tiểu đường, viêm tụy
- Người đang bị cảm mạo, đau đầu, tay chân lạnh.
Các món ngon từ yến sào
Từ tổ yến sào hay tổ yến đã được làm sạch, người ta có thể chế biến và làm ra rất nhiều món ăn ngon và bổ dưỡng, hãy cùng điểm qua những món ăn từ tổ yến mà mọi người thường dùng nhé.
1. Yến chưng đường phèn
2. Cháo yến sào
3. Chè yến sào táo đỏ long nhãn
4. Tim gà tần yến sào
5. Súp yến sào càng cua
Những lưu ý và cách bảo quản tổ yến đúng cách
Bảo quản thiết bị nơi khô ráo, tránh lưu trữ trong các cơ sở y tế có độ ẩm cao hoặc nơi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
Cần giữ sản phẩm trong hộp bằng giấy hút ẩm. Để yến lâu, độ ẩm của sản phẩm tăng cao khiến uy tín giảm sút. Nhưng, khi sử dụng hộp bảo quản có thể hạn chế tối đa những hư hỏng như vỡ, hỏng.
Với tổ yến đã ngâm nở, dù chưa qua chế biến cũng cần chắt bớt nước và cho vào ngăn mát. Tổ yến ngâm có thể để được 1 tuần trong tủ lạnh cũng như 3 tháng trong tủ đông. Khi bảo quản trong tủ lạnh, nên bảo quản trong hộp kín để tránh tiếp xúc với một số thực phẩm thừa
Với yến sào đã được chế biến thành các món ăn thì việc tìm hiểu thời gian bảo quản của từng loại thực phẩm đó là điều bắt buộc. Tránh trường hợp yến sào bị âm thanh do biến đổi chất lượng từ các loại thực phẩm đi kèm. Buộc sử dụng tổ yến đã qua chế biến trong vòng 2-3 ngày.
Khi rã đông yến để sử dụng, không dùng nước ấm. Vì hành động này có khả năng giảm giá thành tổ yến một cách đáng tin cậy.
Cách rã đông tổ yến: mẹo hàng đầu để rã đông tổ yến là cho vào tủ lạnh qua đêm. Hoặc cho tổ yến đã bọc trong túi kín vào tô nước lạnh. Thay nước thường xuyên để rút ngắn thời gian rã đông.
Trên đây là thông tin giúp bạn hiểu rõ hơn về tổ yến và những tác dụng của nó. Hy vọng bài viết mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về loại thực phẩm bổ dưỡng này!
PASS: 31082021
Yến sào là thực phẩm được mệnh danh là “thần dược” đối với sức khỏe bởi những công dụng mà nó mang lại. Cùng tìm hiểu thêm về loại thực phẩm này ngay bây giờ nhé!Tổ yến là tổ của loài yến hoang sống trong hang sâu hoặc dưới các vách đá, chim yến sẽ dùng nước bọt tiết ra để làm tổ trước khi sinh nở. Đến một thời điểm nhất định, người ta sẽ tính toán đến việc thu hái và sơ chế, chế biến thành các sản phẩm từ tổ yến. Tổ yến có hầu hết ở vùng biển Nam Trung Bộ, cũng như tập trung nhiều nhất ở vùng biển đảo Khánh Hòa. Nghề nuôi yến cũng như khai thác yến sào đã có từ xa xưa, nhưng về cơ bản người dân nuôi ngoài biển, đảo. Ngày nay, nghề nuôi yến phát triển mạnh, người dân nuôi yến trong nhà nhiều nhất là ở thành phố Nha Trang và một số nơi khác như Cần Giờ, Tiền Giang, Bạc Liêu … Phần lớn yến sào tập trung ở vùng duyên hải Nam Trung Bộ, đặc biệt là vùng đảo Khánh Hòa. Hiện nay, người dân vẫn phát triển kỹ thuật nuôi chim yến trong nhà cần được phát triển ở nhiều tỉnh, thành khác trong vùng, mang lại giá trị kinh tế cao.Trước đây, Yến chỉ có thể được khai thác trong các hang động ven biển hoặc các hòn đảo. Khai thác truyền thống là cực kỳ nguy hiểm. Vì công nhân nên leo trèo, trèo cao cũng như hang tối. Công cụ hỗ trợ lao động còn thô sơ và không đảm bảo cơ hội an toàn. Vì vậy, giá Tổ Yến thường cao do khai thác khó khăn cũng như sản lượng giảm. Nhưng, trong hơn 20 năm qua. Ở Việt Nam, chúng tôi đã tìm hiểu và thành công trong việc dẫn dụ chim yến vào nhà. Bằng cách xây nhà và tạo môi trường tương tự như hang động. Nhờ đó, số lượng bầy đàn đã được duy trì cũng như tăng lên đáng kể. Do đó, sản lượng yến thu hoạch được cũng ngày một nhiều hơn.Quy trình làm tổ của yến nhà không khác nhiều so với yến đảo, chỉ khác là vị trí làm tổ của yến nhà sẽ được cố định trên trần nhà hoặc vách gỗ. Để hoàn thành một chiếc tổ vững chắc, chim yến phải mất khá nhiều đêm. Trung bình mỗi đêm yến chỉ xây được khoảng 1 mm. Theo các nhà nghiên cứu, chim yến gặp rất nhiều rắc rối và tốn nhiều sức lực khi xây tổ. Ngay cả khi làm tổ, chúng còn phải nhắm mắt và xù lông vô cùng khó khăn.Tổ hình thành trên vách đá vào mùa sinh sản, chim yến chọn vị trí thích hợp nhất trên các vách đá hoặc hang động để làm tổ. Vị trí này sẽ duy trì trong một vài năm, thường là suốt đời. Chúng thường kiếm ăn vào ban ngày và làm tổ vào ban đêm. Công việc làm tổ sẽ do chim yến thực hiện bằng cách chúng sử dụng tuyến nước bọt cũng như cơ hàm để ép nước bọt tiết ra. Sau đó chúng vuốt nhiều lần trên vách đá để định hình tổ, khi chiều dài tổ đủ lớn (có thể chứa được 2 trứng chim yến), chim yến tiếp tục dùng lưỡi đẩy nước bọt của mình ra mép tổ. Nước bọt sẽ khô sau khoảng 2 đến 3 giờ, sau đó chúng đu người lên vách đá, chui đầu xuống dưới hoặc mép tổ để tiếp tục quet nước bọt vào lòng tổ để làm cơ sở đặt trứng chim. Khi tổ được hình thành sẽ mỏng như xơ mướp, sau đó đan chặt vào nhau. Giai đoạn làm tổ diễn ra cho đến khi chim yến cái chuẩn bị đẻ trứng. Tổ yến còn là cơ sở y tế để chim yến đẻ trứng sau này. Đối với những người đi thu hoạch tổ, khi thấy tổ có xơ mướp là biết chim sắp đẻ trứng.Có hai loại yến thường sống trong hang: yến Fuciphaga (hay yến hàng) và yến Maxima (hay yến tổ đen). Nhưng, trên thị trường thường chỉ biết đến tổ yến dưới cái tên Wild/Cave Nest (Yến Hoang/Trong Ðộng). Mẫu nhà yến này có giá cao nhất trên thị trường. Nguyên nhân xuất phát từ tính chất nguy hiểm của việc lấy tổ yến trong hang. Đặc điểm của yến hoang: Tổ yến chịu tác động của thiên thời địa lợi trong hang nên có những đặc điểm riêng biệt. Hình dáng tổ giống cái chén, thân dày. Tổ yến giúp bảo vệ trứng hoặc chim non khỏi các tác nhân thời tiết hoặc các động vật khác. Do trong hang có độ ẩm cao nên chân chim yến cần bám vào vách đá rất khó. Dòng yến này được tìm thấy và khai thác khá nhiều ở Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, …Đây là tổ yến của loài yến Esculanta. Chúng thường được tìm thấy trong các nhà nuôi chim. Vì tên gọi của nó, nhiều người vẫn lầm tưởng rằng yến nhà có thể nuôi được. Thực tế, chúng ta không thể nuôi chúng như kiểu “nuôi gà công nghiệp” mà chỉ dùng kỹ thuật xây dựng và dụ chim yến vào nhà làm tổ. Đặc điểm của tổ yến trong nhà: Thường có màu trắng ngà. Chất lượng tổ yến phụ thuộc vào vùng thức ăn. Tổ yến chất lượng là tổ yến to và dày. Dù yến sinh sản quanh năm nhưng mỗi năm người dân chỉ thu hoạch từ 1 đến 4 lần.Đây là loại có màu đỏ tươi là loại thượng hạng có giá cao nhất thị trường. Loại tổ yến này rất hiếm nhưng có nhu cầu tiêu thụ cao. Mỗi năm, một cơ sở sản xuất chỉ thu hoạch được 1-2 lần yến huyết với tỷ lệ rất nhỏ. Trên thị trường thế giới hiện nay, huyết yến và hồng yến chỉ chiếm khoảng 10% tổng sản lượng yến sào. Có nhiều giả thuyết để giải thích về màu đỏ của huyết yến. Theo dân gian Việt Nam, trong quá trình làm tổ, chim yến sử dụng nước bọt trộn với máu của chính mình để xây tổ. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng, màu đỏ của tổ yến là do tác động của nhiệt độ, độ ẩm hoặc thức ăn.Hồng yến có giá thành và độ quý hiếm không kém gì huyết yến. Tuy nhiên, loại tổ yến này có màu cam. Nó có thể thay đổi từ màu của vỏ quýt đến màu vàng của lòng đỏ trứng gà. Màu hồng yến càng đậm thì giá càng cao.Đây là loại phổ biến nhất, chiếm khoảng 90% tổng lượng yến trên thị trường. Cây hoàng yến có thể thu hoạch 3-4 lần trong năm.Nếu phân loại theo cách chế biến tổ yến thì có 3 loại tổ yến phổ biến nhất mà mọi người vẫn sử dụng:Nghề khai thác yến ở Việt Nam đã có hàng trăm năm tuổi và đóng góp đáng kể vào doanh thu của các địa phương được thiên nhiên ưu đãi cho sản vật này. Những người làm nghề và buôn bán yến chuyên nghiệp thường phân biệt theo đẳng cấp như:Yến sào thật có mùi tanh và đôi khi hơi ẩm mốc. Còn đối với tổ yến giả sẽ có mùi hơi hắc mà bạn có thể dễ dàng nhận biết bằng khứu giác.Khi ngâm yến sào với nước, sợi yến thật sẽ không bị tan ra, sợi yến vẫn còn nguyên. Trong khi đó, yến sào giả thì nhão ra.Tổ yến giả khi ngâm với dung dịch i-ốt sẽ chuyển sang màu xanh.Thời hạn sử dụng của tổ yến phụ thuộc vào tổ yến thô hay đã qua chế biến. Tuy nhiên, bạn nên chọn mua tổ yến của những thương hiệu uy tín. Hạn chế tối đa việc mua tổ yến cũ, tổ yến không đảm bảo chất lượng cao.Tổ yến là thực phẩm hỗ trợ sức khỏe, giảm nếp nhăn và làm sáng da hiệu quả. Nhiều người tìm đến yến sào và sử dụng chúng như một phương pháp làm đẹp tự nhiên.Theo kết quả của một nghiên cứu năm 2011 trên thỏ, tổ yến đã được chứng minh là có tác dụng cải thiện và tăng cường sức khỏe của mắt. Nhờ tác dụng kích thích sản sinh nhiều nguyên bào sợi, đây là bằng chứng khá thuyết phục về tác dụng của tổ yến đối với thị lực.Tổ yến có thể thúc đẩy sức khỏe hệ tiêu hóa ở trẻ em và giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi sức khỏe. Đây là một loại thực phẩm được cho là rất dễ tiêu hóa và còn giúp đường ruột hấp thụ chất dinh dưỡng dễ dàng hơn.Yến sào là thực phẩm giúp phụ nữ sau sinh phục hồi sức khỏe nhanh chóng. Không chỉ vậy, chúng còn giúp các “mẹ bỉm sữa” giảm rụng tóc sau sinh. Hơn nữa, thực phẩm này còn giúp tăng cường năng lượng và chất lượng giấc ngủ của phụ nữ sau sinh.Một thí nghiệm trên chuột đã chứng minh rằng một số protein nhất định trong tổ yến có thể thúc đẩy sản xuất tế bào B và tăng cường hệ thống miễn dịch. Tế bào B là nhân tố chính để sản sinh ra kháng thể cho cơ thể.Những người thường xuyên ăn yến sào được ghi nhận là ít bệnh tật, hệ miễn dịch tốt, nhiều năng lượng, ngủ ngon, da dẻ hồng hào và khả năng sinh sản tốt. Không chỉ vậy, người ta thường ăn yến sào thường xuyên trong thời gian dài với mục đích chính là ngăn ngừa lão hóa.Khi tuổi càng cao, sức khỏe giảm sút, các cơ quan trong cơ thể hoạt động không còn hiệu quả như khi còn trẻ. Ngoài tác dụng kích thích hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, bồi bổ dưỡng chất cho cơ thể, ăn yến sào thường xuyên kết hợp tập thể dục thể thao đều đặn sẽ giúp đả thông kinh mạch, lưu thông khí huyết, giúp xương khớp chắc khỏe. sức khỏe giúp người già sống khỏe, sống lâu bên con cháu. Yến sào còn chứa các nguyên tố vi lượng: Zn, Cu, Mn,… rất tốt cho hệ thần kinh, giúp tăng cường trí nhớ cho người già.Yến sào bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết giúp bé cao lớn, khỏe mạnh, thông minh và đặc biệt yến sào còn trị chứng biếng ăn ở trẻ. Các axit amin đặc hiệu như Humin, Histidine, Arginine và Lysin, kết hợp với hơn 30 nguyên tố đa vi lượng trong yến sào có tác dụng tăng cường miễn dịch, hỗ trợ phát triển chiều cao tối ưu cho trẻ. Ngoài ra, cho trẻ ăn yến sào đúng cách còn có tác dụng tăng sức đề kháng cho trẻ, đẩy lùi các bệnh vặt như ho, cảm, sổ mũi, sốt … Lưu ý: Trẻ dưới 12 tháng, mẹ không nên cho trẻ ăn yến sào. Vì lúc này hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện, chưa thể tiêu hóa được những thức ăn chứa quá nhiều chất đạm (protein) nên việc cho bé dưới 1 tuổi ăn yến không chỉ gây lãng phí do cơ thể không hấp thụ được. không phải tất cả các chất dinh dưỡng từ yến sào mà còn có thể gây hại cho sức khỏe hệ tiêu hóa của bé.Đối với những người bị suy nhược cơ thể, sau phẫu thuật ăn yến sào sẽ giúp phục hồi sức khỏe nhanh chóng, tinh thần thoải mái hơn. Ăn một bát yến sào đã được làm sạch và sấy khô riêng vào buổi tối sẽ giúp người bệnh cảm thấy khỏe mạnh và ngủ ngon hơn.Yến sào rất giàu Protein, Axit amin và nhiều nguyên tố vi lượng cần thiết để bồi bổ cho bà bầu, giúp thai nhi phát triển toàn diện và khỏe mạnh. Bên cạnh đó, ăn yến sào khi mang thai có tác dụng kích thích tiêu hóa giúp bà bầu ăn ngon miệng hơn và giảm đáng kể các triệu chứng ốm nghén. Phụ nữ mang thai hay sau sinh dùng yến sào sẽ có tác dụng tạo nhiều sữa cho con bú với nhiều chất dinh dưỡng, mẹ phục hồi sức khỏe và vóc dáng nhanh chóng. Ngoài ra, chất Lysine trong yến mạch sẽ giúp mẹ tăng cường hấp thụ các thực phẩm giàu canxi để xương khỏe mạnh, chống lão hóa.Đối với nam giới, yến sào hỗ trợ điều trị bệnh viêm khớp, bệnh gan, tăng cường sức khỏe. Tổ yến là thần dược cho nam giới giúp tăng cường sinh lý nam giới.Buổi sáng là thời điểm ăn yến sào thấp nhất. Lúc này, năng lượng từ thức ăn của ngày hôm trước đã được chuyển hóa hoặc phân phối để nuôi dưỡng và tái tạo các cơ quan trong khi ngủ. Ngậm yến sau khi ngủ dậy sẽ giúp cơ thể được cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho các hoạt động trong cả ngày. Nếu không có thời gian chế biến yến vào buổi sáng, bạn có thể ăn yến vào buổi tối trước khi đi ngủ khoảng 30 phút cũng rất tốt cho sức khỏe.Tuy cung cấp nhiều chất dinh dưỡng tốt cho cơ thể nhưng bạn không nên lạm dụng yến sào. Việc dư thừa cũng có thể dẫn đến nguy cơ mắc một số bệnh và bạn không nên ăn yến sào khi cảm thấy mệt mỏi, ốm yếu. Các chuyên gia khuyến cáo liều lượng sau:Yến sào là thực phẩm tốt bổ sung nhiều chất dinh dưỡng, tuy nhiên những đối tượng sau đây không nên sử dụng yến sào:Từ tổ yến sào hay tổ yến đã được làm sạch, người ta có thể chế biến và làm ra rất nhiều món ăn ngon và bổ dưỡng, hãy cùng điểm qua những món ăn từ tổ yến mà mọi người thường dùng nhé.Bảo quản thiết bị nơi khô ráo, tránh lưu trữ trong các cơ sở y tế có độ ẩm cao hoặc nơi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Cần giữ sản phẩm trong hộp bằng giấy hút ẩm. Để yến lâu, độ ẩm của sản phẩm tăng cao khiến uy tín giảm sút. Nhưng, khi sử dụng hộp bảo quản có thể hạn chế tối đa những hư hỏng như vỡ, hỏng. Với tổ yến đã ngâm nở, dù chưa qua chế biến cũng cần chắt bớt nước và cho vào ngăn mát. Tổ yến ngâm có thể để được 1 tuần trong tủ lạnh cũng như 3 tháng trong tủ đông. Khi bảo quản trong tủ lạnh, nên bảo quản trong hộp kín để tránh tiếp xúc với một số thực phẩm thừa Với yến sào đã được chế biến thành các món ăn thì việc tìm hiểu thời gian bảo quản của từng loại thực phẩm đó là điều bắt buộc. Tránh trường hợp yến sào bị âm thanh do biến đổi chất lượng từ các loại thực phẩm đi kèm. Buộc sử dụng tổ yến đã qua chế biến trong vòng 2-3 ngày. Khi rã đông yến để sử dụng, không dùng nước ấm. Vì hành động này có khả năng giảm giá thành tổ yến một cách đáng tin cậy. Cách rã đông tổ yến: mẹo hàng đầu để rã đông tổ yến là cho vào tủ lạnh qua đêm. Hoặc cho tổ yến đã bọc trong túi kín vào tô nước lạnh. Thay nước thường xuyên để rút ngắn thời gian rã đông. Trên đây là thông tin giúp bạn hiểu rõ hơn về tổ yến và những tác dụng của nó. Hy vọng bài viết mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về loại thực phẩm bổ dưỡng này!
