Giải thích khái niệm luận điểm là gì và luận cứ là gì? Các cách xác định và trình bày luận điểm, ví dụ minh họa về luận điểm và luận cứ.
Luận điểm là gì và luận cứ là gì? Đây là những khái niệm được nhắc đến rất nhiều trong các bài văn nghị luận. Một bài văn nghị luận nếu thiếu đi các luận điểm, luận cứ thì sẽ thiếu đi sự sắc sảo. Đặc biệt là những bằng chứng xác thực để thuyết phục người đọc, người nghe. Bài viết này sẽ giúp các em hiểu hơn về định nghĩa luận điểm, luận cứ, tầm quan trọng của chúng cũng như một số ví dụ minh họa đi kèm.
Luận điểm và luận cứ là gì?
Định nghĩa luận điểm là gì
Luận điểm được hiểu là những lập luận và tư tưởng chính được người viết sử dụng trong một văn bản nghị luận nhằm giúp tác giả đạt được mục đích nghị luận. Luận điểm cần được trình bày một cách rõ ràng, có hệ thống, có định hướng cụ thể và đảm bảo tính chính xác cao. Giúp người đọc/người nghe hiểu vấn đề và thuyết phục họ theo lý lẽ của mình.
Định nghĩa luận cứ là gì
Luận cứ dựa trên khái niệm được nêu ra trong sách giáo khoa ngữ văn có thể được hiểu đơn giản là những dẫn chứng, lý lẽ dựa trên những điều đã được mọi người công nhận, những bằng chứng xác thực. Luận cứ chính là cơ sở lý lẽ được triển khai để làm rõ các luận điểm được nêu ra trong bài.
Luận cứ được đưa ra phải đáp ứng một số các tiêu chí sau đây:
- Nội dung của luận cứ và luận điểm phải có sự phù hợp, hài hòa với nhau
- Luận cứ phải có tính chính xác cao, được đa số mọi người thừa nhận
- Luận cứ cũng cần được chọn lọc từ những đặc trưng điển hình nhất, nổi bật nhất và phải có tính tiêu biểu
- Luận cứ phải có tính toàn diện, giúp lập luận một cách toàn diện và mọi mặt của luận điểm được đưa ra
Định nghĩa luận chứng là gì
Ngoài ra còn có một khái niệm khác đó là luận chứng. Được dùng để chỉ các bằng chứng sử dụng khi lập luận một vấn đề nào đó. Luận chứng có thể là các bằng chứng, giấy tờ, số liệu…
Cách xác định và trình bày luận điểm
Cách xác định luận điểm
Trước khi bắt đầu viết văn nghị luận, người viết cần xác định được hệ thống các luận điểm có trong bài viết. Để xác định luận điểm, học sinh có thể sử dụng những cách sau:
- Căn cứ trên những thông tin được đưa ra trong đề bài
- Đặt câu hỏi xoay quanh vấn đề được đặt ra trong đề bài
- Dựa trên cách thức nghị luận
Cách trình bày luận điểm
Để trình bày luận điểm, học sinh có thể:
- Đưa ra bối cảnh rồi giới thiệu luận điểm
- Kể chuyện và sau đó giới thiệu về luận điểm
- Trình bày luận điểm dưới dạng quy nạp (nêu ra các luận cứ rồi kết lại ý chính là luận điểm)
- Trình bày luận điểm dưới dạng diễn dịch (nêu ra luận điểm là ý chính cho cả đoạn rồi mới giải thích luận điểm đó)
- Trình bày luận điểm dưới dạng tổng – phân – hợp (kết hợp hai hình thức diễn dịch và quy nạp)
Ví dụ minh họa về luận điểm và luận cứ
Về kinh tế, chúng bóc lột dân ta đến xương tủy, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều. Chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu.
Chúng giữ độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng.
Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lý, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn, trở nên bần cùng.
Chúng không cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn nhẫn.
(Hồ Chí Minh – Tuyên ngôn Độc lập)
Trong đoạn văn này, tác giả đã trình bày luận điểm dưới dạng tổng phân hợp. Để làm sáng tỏ luận điểm chính được đưa ra đó là “Về kinh tế, chúng bóc lột dân ta đến xương tủy, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều” Tác giả đã đưa ra 4 luận cứ xác đáng, sau đó kết lại bằng câu “Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn nhẫn” để nhấn mạnh và khẳng định lại một lần nữa tội ác của bọn thực dân.
Bài viết trên đã cung cấp cho các em những kiến thức cơ bản và hữu ích nhất về luận điểm là gì và luận cứ là gì. Hy vọng rằng những kiến thức trên sẽ giúp các em nhận diện tốt luận điểm, luận cứ trong bài văn nghị luận và vận dụng chúng một cách tốt nhất khi làm văn.
- Xem thêm: Từ tượng thanh từ tượng hình là gì? Tác dụng và ví dụ minh họa
Thuật Ngữ –
Luận cứ là gì?
