Huyệt dũng tuyền: vị trí, cách bấm huyệt và những lưu ý

huyệt dũng tuyền là một trong số hàng trăm huyệt đạo quan trọng trên cơ thể người. Theo Đông y, nó được coi là “điểm vàng” trong điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm. Do đó việc biết rõ cách xác định huyệt dũng tuyền, tác dụng và bấm huyệt là điều vô cùng cần thiết. Bài viết sau sẽ nói chi tiết hơn về huyệt đạo quan trọng này.

Huyệt dũng tuyền là gì?

Huyệt dũng tuyền còn được gọi với những cái tên khác như: Địa xung, địa cù, hay quyết tâm. Huyệt đạo này nằm ở vị trí duwois gan bàn chân và trên kinh Thận.

Huyệt địa cù thuộc nhóm “Tam tài huyệt”. Chữ “dũng” có nghĩa là sự tràn đầy, vượt lên đầy mạnh mẽ. Còn chữ “tuyền” có nghĩa là dòng suối. Dũng tuyền có nghĩa là nguồn nước chảy mạnh và có sức sống đầy mãnh liệt.

Cũng trong các tài liệu về y học cổ truyền, huyệt địa cù là 1 trong 27 huyệt vị để châm cứu với những đặc tính điển hình sau:

• Là huyệt đầu tiên của kinh Thận.
• Huyệt thuộc hàng Mộc, huyệt Tinh.
• Đây là huyệt tả nằm phía trên kinh Thận.
• Huyệt thuộc nhóm “Hồi dương cửu châm” có tác dụng phục hồi chính chí, đồng thời nâng cao thể trạng.

Ngoài ra huyệt địa cù cũng được liệt vào danh sách 36 tử huyệt quan trọng trên cơ thể con người. Nếu tính thuật điểm huyệt theo giờ thì huyệt địa cù tương ứng với giờ Hợi. Huyệt có tác dụng thanh Thận nhiệt, định thần khí và giáng âm hỏa hiệu quả.

Huyệt dũng tuyền chuyên trị các bệnh nằm ở gan bàn chân, ví dụ như: Đau nhức, lạnh nóng bất thường, động kinh, mất ngủ, nôn mửa, họng rát đau, đỉnh đầu nhức, kích ngất.

Huyệt dũng tuyền ở đâu? Cách xác định vị trí huyệt

Huyệt dũng tuyền ở vị trí nào? Theo đó, huyệt đạo này nằm ở gan bàn chân. Cách xác định huyệt dũng tuyền như sau:

• Đầu tiên bạn co bàn chân và các ngón chân lại.
• Lúc này dưới bàn chân sẽ xuất hiện 1 điểm lõm xuống. Từ gan bàn chân đến điểm lõm khoảng ⅓.
• Điểm lõm lúc này chính là huyệt địa cù.

Do nằm ở vị trí dưới gan bàn chân nên huyệt đạo này đóng 1 vai trò quan trọng. Nó được xem là “cửa ngõ” nơi giao thoa giữa mặt đất và sinh khí trong cơ thể. Nếu ở trong tư thế kiết già, huyệt địa cù còn là nơi kết nối cơ thể con người với trời đất.

Theo giải phẫu:

• Sau lớp da cơ thể chính là các gân cơ gấp dài và cơ gấp ngắn của ngón chân. Bên cạnh đó còn có cơ gian cốt mu bàn chân, cơ giun, hay cơ gian cốt gan chân.
• Nhánh dây thần kinh chày phía sau là thần kinh vận động cơ.
• Lớp da ở vị trí huyệt địa cù bị chi phối bởi các tiết đoạn thần kinh L3.

Các các tác động lên huyệt dũng tuyền

Huyệt dũng tuyền nằm ở vị trí rất dễ xác định nhưng có vai trò quan trọng. Vì vậy việc tác động lên huyệt cũng đòi hỏi sự cẩn trọng và chú ý hơn rất nhiều. Theo đó có những cách tác động lên vị trí huyệt dũng tuyền như sau:

• Bôi dầu và massage huyệt dũng tuyền: Người bệnh có thể bôi dầu gió lên vị trí huyệt dũng tuyền sau đó massage nhẹ nhàng trước khi đi ngủ hoặc sau khi đi trời lạnh về. Việc này giúp làm ấm cơ thể rất hiệu quả. Hơn nữa việc bôi và massage bằng dầu gió lên huyệt dũng tuyền cũng được khuyến khích với những người hay bị cảm lạnh do thời tiết hoặc chênh lệch nhiệt độ.
• Day bấm huyệt địa cù: Đây là phương pháp tác động đơn giản và phổ biến nhất. Nó có thể chữa khỏi được nhiều bệnh lý nghiêm trọng khi tác động đúng cách. Tuy nhiên việc day bấm huyệt địa cù cần được thực hiện bởi những người có chuyên môn và xác định vị trí huyệt dũng tuyền một cách chính xác.
• Đắp thuốc lên huyệt vị: Phương pháp này thường được dùng trong các trường hợp người bệnh bị chảy máu cam, quai bị. Thế nhưng đắp thuốc lên huyệt vị không cho kết quả nhanh mà cần kiên trì áp dụng trong 1 thời gian mới thấy kết quả.

Ngoài các cách trên, bạn có thể tác động lên huyệt dũng tuyền gan bàn chân như sau:

• Đắp bột Đông y lên huyệt: Có tác dụng chữa bệnh ho kéo dài hoặc sốt cao.
• Dán thuốc Đông y lên huyệt: Chữa viêm phế quản hoặc loét miệng.
• Cứu điếu ngải: Hỗ trợ điều trị chứng cao huyết áp, mất ngủ.
• Thủy châm Atropin lên huyệt: Chữa bệnh ho ra máu.
• Châm huyệt dũng tuyền xuyên sang thái xung: Trị đau đầu.
• Điện châm: Chữa bệnh nấc cụt do co thắt cơ hoành.
• Đắp tỏi lên huyệt: Giúp cầm máu khi bị chảy máu cam.

Cách bấm huyệt địa cù trị bệnh hiệu quả

Như đã nói ở trên huyệt dũng tuyền gan bàn chân có tác động lớn đến cơ thể, giúp hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Vậy huyệt dũng tuyền có tác dụng gì? Theo đó huyệt đạo này có công dụng điều trị các chứng như mất ngủ, đau đầu, trúng gió,…

Dưới đây là cách bấm huyệt dũng tuyền trị bệnh hiệu quả:

Huyệt dũng tuyền chữa ho

Từ xa xưa theo nội dung ghi chép của nhiều tài liệu Đông y đã chứng tỏ huyệt dũng tuyền trị dứt cơn ho rất hiệu quả. Theo đó y học cổ truyền cho rằng ho kéo dài là ho hư hỏa. Nếu trừ được hư hỏa, kết hợp giáng khí nghịch sẽ làm giảm ho nhanh chóng. Phương pháp này được các chuyên gia y học cổ truyền đánh giá cao về hiệu quả và mọi người ai cũng có thể thực hiện.

Các bước thực hiện như sau:

• Đầu tiên người bệnh cần xác định vị trí huyệt dũng tuyền.
• Tiếp đó xoa 2 lòng bàn tay với nhau cho nóng lên.
• Người bệnh ngồi lên sàn và để lòng bàn chân hướng lên trên.
• Thực hiện xoa mạnh vào vị trí huyệt dũng tuyền ở 2 lòng bàn chân khoảng 2 phút.
• Thực hiện đều đặn từ 4-5 ngày để thấy các cơn ho được thuyên giảm.
• Người bệnh có thể kết hợp thực hiện massage huyệt dũng tuyền bằng tinh dầu tràm để tăng hiệu quả. Đồng thời đi tất chân để đảm bảo cơn ho không tiến triển nặng.
• Ngoài dùng tay massage huyệt, bạn có thể dùng đầu đũa hoặc day ấn huyệt.

Lưu ý: Bạn cần dùng lực mạnh để tác động lên huyệt cho đến khi chân có cảm giác tê nhức lan sang vùng khác. Lúc này việc massage huyệt dũng tuyền mới thực sự hiệu quả.

Giải độc cho thận tốt hơn

Huyệt dũng tuyền và thận có mối liên hệ đặc biệt với nhau. Theo đó nó nằm trên kinh Thận nên những tác động nhỏ lên huyệt cũng sẽ giúp thận hoạt động tốt hơn. Cụ thể, tác động đúng cách sẽ giúp thận đào thải độc tố tốt hơn. Cách thực hiện như sau:

Xem thêm

Huyệt túc tam lý nằm ở đâu? Cách châm cứu huyệt trị bệnh

Cách 1:

• Xác định huyệt dũng tuyền ở đâu sau đó dùng tay nhẹ nhàng xoa bóp huyệt và các vị trí xung quanh.
• Thực hiện mỗi ngày từ 2-3 lần, mỗi lần khoảng 30 vòng để thận hoạt động tốt nhất.

Cách 2:

• Chuẩn bị nước nóng pha cùng một ít muối trắng hạt to.
• Ngâm chân trong nước muối nóng khoảng 30 phút.
• Khi ngâm bạn kết hợp với xoa bóp, bấm huyệt để việc trị bệnh đạt kết quả tốt hơn.
• Bạn nên thực hiện phương pháp này vào buổi tối trước khi đi ngủ, làm liên tục trong 1 tuần. Hoặc người bệnh day bấm huyệt vào mỗi buổi sáng, trước 7 giờ.
• Để kết quả điều trị tốt hơn bạn nên uống 1 cốc nước ấm trước khi thực hiện. Việc này sẽ giúp hỗ trợ đào thải độc tố ở thận tốt nhất. Không những vậy nó cũng giúp kéo dài tuổi thọ và tăng cường sức khỏe tổng thể.

Trị mất ngủ bằng bấm huyệt địa cù

Huyệt dũng tuyền trị mất ngủ kinh niên là một trong những công dụng chủ yếu của huyệt. Nó sẽ giúp máu lưu thông tốt hơn, giảm các cơn co cơ, tê chân tay vào buổi đêm. Từ đó thể trạng và tinh thần của người bệnh trở nên thoải mái, giảm mệt mỏi, căng thẳng, chất lượng giấc ngủ cũng vì vậy mà tốt hơn.

Kỹ thuật bấm huyệt dũng tuyền gan bàn chân trị mất ngủ như sau:

• Đầu tiên người bệnh ngồi trên sàn, khoanh chân và để gan bàn chân hướng lên trên một cách tự nhiên nhất.
• Dùng ngón tay cái đặt ở gót chân, 4 ngón tay còn lại ôm lấy mặt trên của chân.
• Tiếp đó tiến hành xoa bóp nhẹ nhàng từ gót chân lên huyệt địa cù. Khi thực hiện bạn cần đảm bảo lực tác động vừa đủ để tạo ra cảm giác tức ở chân.
• Thực hiện đều đặn mỗi bên chân khoảng 30-40 phút.
• Ngoài các dùng ngón tay xoa bóp huyệt, bạn có thể vỗ mạnh vào huyệt đến khi lòng bàn chân nóng lên.

Lưu ý: Huyệt địa cù tương đối nhạy cảm nên mỗi lần thực hiện day ấn, xoa bóp xong người bệnh nên ngâm chân vào nước ấm để tinh thần thoải mái hơn, nâng cao chất lượng giấc ngủ. Hơn nữa đây là cách thức đơn giản nên ai cũng có thể áp dụng, từ trẻ em đến người già.

Hỗ trợ điều trị méo miệng, cấm khẩu

Với những người bị trúng gió dẫn đến hiện tượng méo miệng, cấm khẩu (không nói được), nếu không điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh và sinh hoạt cuộc sống hằng ngày của người bệnh.

Theo y học cổ truyền, cách điều trị tốt nhất chính là day ấn huyệt địa cù. Cách tác động lên huyệt đạo này cũng giống như trên (trong phần điều trị mất ngủ), thế nhưng bạn có thể kết hợp với các huyệt đạo khác để đạt kết quả tốt nhất.

• Kết hợp huyệt thừa tương: Huyệt này nằm ở trên môi, vị trí là phần lõm vào ở giữa môi.
• Kết hợp huyệt nhân trung: Huyệt này nằm ở phần lõm nhất trên thành môi trên. Người bệnh xác định bằng cách chia nhân trung thành 3 phần, vị trí huyệt sẽ nằm ở góc ⅓ từ trên xuống.
• Huyệt địa thương: Huyệt đạo này có vị trí ở 2 bên mép.
• Huyệt giáp xa: Nằm ở xương hàm dưới, vị trí nổi lên cao ở 2 gò má khi bạn cắn chặt răng vào nhau.

Cải thiện chứng co cơ, chuột rút

Ở những người thường xuyên bị co cơ, chuột rút có thể thực hiện ấn huyệt dũng tuyền để cải thiện bệnh. Các bước thực hiện cũng như trên, tuy nhiên sau mỗi lần ấn, bạn cần gập ngón chân cái lên xuống 1 vài lần để các cơn co rút biến mất hoàn toàn.

Lưu ý: Mỗi lần thực hiện ấn huyệt dũng tuyền bạn cần thả lỏng toàn bộ cơ thể, nhất là phần chân.

Tác dụng huyệt dũng tuyền – Chữa trúng gió

Với những người tự nhiên lên cơn co giật, méo miệng hoặc ngất xỉu,… đây đều là triệu chứng của trúng gió. Để nhanh chóng cải thiện bệnh bạn có thể thực hiện day ấn huyệt dũng tuyền.

Theo đó bạn nên nhờ người thân dùng cùi chỏ, ngón trỏ hoặc đầu đũa (vật cứng) tác động mạnh lên huyệt dũng tuyền. Sau đó xoa mạnh vào các đầu ngón tay để người bệnh mau chóng thoát khỏi những triệu chứng trên.

Với những trường hợp bị ngất xỉu, bạn day ấn huyệt địa cù kết hợp cho uống 1 cốc nước gừng để người bệnh hồi tỉnh nhanh hơn. Sau đó nhanh chóng đưa họ đến cơ sở y tế gần nhất để bác sĩ điều trị kịp thời.

Lưu ý khi bấm huyệt địa cù chữa bệnh

Huyệt dũng tuyền thuộc hệ thống 36 tử huyệt của cơ thể nên đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Tác động không đúng cách có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Vì vậy trong quá trình bấm hay massage huyệt dũng tuyền bạn cần lưu ý một số điều sau:

• Bạn nên tác động lên huyệt dũng tuyền với lực vừa phải, không quá mạnh vì có thể làm tổn thương các khớp ở chân. Tuy nhiên cũng không bấm quá nhẹ vì không mang lại tác dụng điều trị bệnh.
• Khi thực hiện day ấn huyệt, bạn nên cắt hết móng tay, không để quá dài vì sẽ làm trầy xước da. Từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vết thương hở gây nhiễm trùng. Đồng thời bạn cũng cần vệ sinh tay sạch sẽ trước khi tác động lên vị trí huyệt dũng tuyền.
• Phụ nữ đang có thai hoặc trong kỳ kinh nguyệt không nên thực hiện bấm huyệt dũng tuyền vì có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
• Với những người đang có bệnh về xương khớp, thường xuyên đau bàn tay, bàn chân, huyết áp cao, tim mạch, dạ dày không nên bấm huyệt địa cù để trị bệnh.
• Người có vấn đề về tâm lý, thường xuyên bị kích động cũng không nên tác động đến huyệt dũng tuyền gan bàn chân trị bệnh.
• Với những người bị ngất xỉu sau khi uống rượu cũng không nên thực hiện bấm huyệt địa cù. Nó có thể làm cho toàn thân người bệnh bị êm ẩm, gây nên bệnh đau dạ dày.
• Người bệnh khi chọn phương pháp bấm huyệt địa cù trị bệnh cần kiên trì thực hiện từ 3-5 lần mỗi tuần để thấy được hiệu quả tốt nhất.
• Luôn giữ ấm bàn chân, việc này sẽ hạn chế khí độc xâm nhập khiến bệnh nặng hơn.
• Người thường xuyên bị mất ngủ, thời gian đầu khi bấm huyệt sẽ có triệu chứng đau nhức đỉnh đầu. Tuy nhiên triệu chứng này sẽ biến mất khi bạn kiên trì bấm huyệt trong một thời gian dài. Đồng thời giấc ngủ sẽ cải thiện đáng kể.
• Khi day ấn huyệt dũng tuyền trị ho bạn cần thường xuyên súc miệng bằng nước muối hoặc ngậm chanh mật ong để cải thiện bệnh tốt hơn.
• Trước khi thực hiện day ấn huyệt bạn nên lòng bàn chân ấm lên trước. Việc này sẽ giúp hành động bấm huyệt đạt được kết quả tốt hơn. Người bệnh có thể dùng tay chà xát vào lòng bàn chân hoặc ngâm chân bằng nước ấm. Các hành động này sẽ làm cho máu lưu thông tốt hơn.
• Tác dụng của huyệt dũng tuyền chỉ làm giảm triệu chứng, với những người bị bệnh nặng cần đi khám và điều trị tại các phòng khám, cơ sở y tế chuyên khoa. Đồng thời kết hợp uống thuốc theo đơn của bác sĩ để điều trị bệnh đạt kết quả cao.

Huyệt dũng tuyền là một trong những huyệt đạo quan trọng, nằm ở kinh Thận và có thể điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm. Thế nhưng khi thực hiện bấm huyệt bạn cần hết sức lưu ý vì đây cũng là một trong 36 tử huyệt nguy hiểm. Nếu làm sai có thể gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Để đảm bảo an toàn, người bệnh nên đến các phòng khám y học cổ truyền để thầy thuốc thực hiện day ấn, massage huyệt dũng tuyền.