Cùng tham khảo các đề đọc hiểu Vội vàng của Xuân Diệu để làm quen với các dạng thắc mắc đọc hiểu về văn bản này trong các kì thi em nhé!
Bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu trổ tài cái nhìn nhạy cảm với thời gian của tác giả và bộc lộ niềm khát khao giao cảm mạnh mẽ với cuộc sống. Để giúp bạn hiểu rõ ràng và sâu sắc hơn về các dạng đề đọc hiểu liên quan đến bài thơ, cùng Đọc Tài Liệu tham khảo soạn bài Vội vàng cùng một số đề đọc hiểu dưới đây và xem gợi ý lời giải của từng đề bạn nhé:
Đề đọc hiểu Vội vàng – Xuân Diệu
Đề số 1
Đọc đoạn trích sau và trả lời thắc mắc:
Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm.
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới khởi đầu mơn mởn.
Ta muốn riết mây mang và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho ngà ngà mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
– Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!
(Trích Vội vàng – Xuân Diệu)
Câu 1. Xác nhận thể thơ và phương thức diễn tả của đoạn thơ trên. Lí giải vì sao?
Câu 2. Tìm các biện pháp tu từ được sử dụng, nêu tác dụng của nó trong đoạn thơ.
Câu 3. Đoạn thơ có đề cập đến tình yêu, theo anh/chị, ở đây là tình yêu so với điều gì? Hãy viết một bài văn ngắn để nêu tư duy của anh/ chị về tình yêu ấy.
Lời giải đề đọc hiểu Vội vàng số 1
Câu 1: Đoạn thơ trên thuộc thể thơ tự do, số ngôn từ không hạn chế và được viết theo sáng tạo của nhà thơ
– Phương thức diễn tả của đoạn thơ trên là: biểu cảm
Câu 2: Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ là:
– Biện pháp Điệp: Ta muốn, và, cho…
- Tác dụng của biện pháp tu từ điệp là: Nhịp thơ gấp gáp, sôi nổi; ý thơ nhấn mạnh khát vọng tận hưởng vẻ đẹp cuộc sống và sống đẹp từng giây từng phút.
– Biện pháp liệt kê: mây mang, gió lượn, cánh bướm, tình yêu, non, nước, mây, cỏ…
- Tác dụng: Gợi tả vẻ đẹp tươi, mơn mởn, sự phong phú, phong phú của thiên nhiên, của cuộc sống khiến nhà thơ đắm say, ngây ngất…
Câu 3: Đoạn thơ trên đề cập đến tình yêu cuộc sống cháy bỏng của Xuân Diệu.
– Các em có thể dựa vào những ý sau đây để viết bài:
a. Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: tình yêu cuộc sống của con người.
b. Giải thích: Thế nào là tình yêu cuộc sống?
c. Nhận xét: Tình yêu cuộc sống là tình cảm tích cực. Vì:
- Cuộc sống vô cùng quý giá.
- Tính yêu cuộc sống gắn liền với những tình cảm cao thượng khác: Yêu quê hương quốc gia, yêu con người, yêu thiên nhiên…
- Tình yêu cuộc sống mang lại động lực để sống tốt, sống đẹp.
- Dẫn chứng: đoạn thơ trên, và nhiều tấm gương khác…
d. Phê phán: Thái độ sống hời hợt, sai lầm…
e. Bài học cho thế hệ trẻ: Học tập, lao động, sống hữu ích, trổ tài tình yêu cuộc sống bằng lối sống đẹp.
Đề số 2
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dƣới:
Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất;
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng cất cánh đi.
Của ong bướm này đây tuần tháng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si;
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi,
Mỗi buổi sớm, thần Vui hằng gõ cửa;
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;
(Ngữ văn 11, Tập hai, NXB Giáo dục, 2007, tr.22)
Câu 1. Đoạn trích trên được trích từ tác phẩm nào? Của ai? Giới thiệu vài nét về tác giả đó.
Câu 2. Phân tích hiệu quả văn nghệ của các biện pháp tu từ được sử dụng trong bốn dòng thơ đầu. Vì sao nhân vật trữ tình lại muốn tắt nắng, buộc gió?
Câu 3. Sự thay đổi số tiếng trong câu thơ từ năm tiếng (bốn dòng đầu) sang tám tiếng (bảy dòng sau) có ý nghĩa gì?
Câu 4
. Phân tích tác dụng của điệp ngữ này đây.
Câu 5. Từ các hình ảnh ong bướm, tuần tháng mật, hoa của đồng nội, lá của cành tơ, yến anh, khúc tình si, nêu cảm nhận về vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên mùa xuân.
Câu 6. Theo nhà thơ, chuẩn mực của mọi vẻ đẹp là gì? Tư tưởng đó được trổ tài ở những câu thơ nào trong đoạn trích? Phân tích những câu thơ đó để thấy được tư tưởng của tác giả.
Lời giải đề đọc hiểu Vội vàng số 2
Câu 1: Đoạn trích trên được trích từ bài thơ Vội vàng của nhà thơ Xuân Diệu.
– Xuân Diệu (1916 – 1985) tên thật là Ngô Xuân Diệu, là một thành viên của tổ chức Tự Lực văn đoàn. Ông là một nhà văn hoá lớn có sức sáng tạo mãnh liệt, bền chắc và sự nghiệp văn học phong phú.
Câu 2: Biện pháp văn nghệ được sử dụng trong bốn dòng thơ đầu: điệp ngữ (tôi muốn), ẩn dụ chuyển hóa cảm nghĩ (tắt nắng, buộc gió), điệp từ cho, đừng.
– Hiệu quả văn nghệ của các biện pháp tu từ được sử dụng trong bốn dòng thơ đầu là:
- Điệp ngữ tôi muốn nhấn mạnh “cái tôi” chủ quan, “cái tôi” ƣớc muốn, khao khát rất đặc trưng cho ý thức cá nhân không chỉ của Xuân Diệu mà còn của văn học hiện đại Việt Nam giai đoạn 1930 – 1945.
- Ẩn dụ chuyển hóa cảm nghĩ tắt nắng, buộc gió trổ tài ước muốn vô lí của “cái tôi” chủ quan: ước muốn khắc chế, chi phối hiện tượng thiên nhiên khách quan, vĩnh hằng, bất biến.
- Điệp từ cho, đừng mang đến sắc thái van nài, khẩn khoản, cho thấy mục đích tắt nắng, buộc gió không phải vì ghét nắng, gió mà vì một nguyên cớ rất nhân văn: muốn níu giữ lại vẻ đẹp, những “màu”, những “hương” của cuộc sống và muốn nâng niu nó, muốn trân trọng, gìn giữ những vẻ đẹp đó trong lòng.
– Tác giả muốn tắt nắng, buộc gió là để nắng đừng làm phai màu, gió đừng thổi cho hương đời cất cánh xa. Cách nói rất thơ, rất lãng mạn của thi nhân trổ tài niềm yêu, niềm say đắm vô cùng của thi nhân. Xuân Diệu quá đắm say với hương sắc của cuộc sống nên luôn luôn muốn nâng niu, trân trọng, giữ gìn nó, luôn muốn ấp iu trong lòng, trong tâm hồn tha thiết yêu của mình.
Câu 3: Sự thay đổi số tiếng trong câu thơ từ năm tiếng (bốn dòng đầu) sang tám tiếng (bảy dòng sau) nhu để nói cho đủ, cho thỏa niềm say đắm thiên nhiên, say đắm cuộc sống trong lòng thi nhân.
Câu 4: Tác dụng của điệp ngữ này đây:
- Gợi xúc cảm chủ quan của nhân vật trữ tình: cảm nghĩ hân hoan, sung sƣớng, nhƣ reo lên của thi nhân.
- Gợi sự sung túc, phong phú đến mức thừa thãi, tuyệt vời, say đắm của hương sắc cuộc sống.
- Trổ tài cảm quan về cuộc sống của Xuân Diệu: sự hiện hữu của hƣơng sắc cuộc sống, của thiên nhiên, cuộc sống nơi trần thế, không phải ở nơi xa xôi mà thân thiện ngay trước mắt, không phải ở tương lai hay quá khứ mà ngay trong lúc này.
Câu 5: Các hình ảnh ong bướm, tuần tháng mật, hoa của đồng nội, lá của cành tơ, yến anh, khúc tình si được Xuân Diệu nhìn qua lăng kính của tình yêu, bằng ánh nhìn ngắm nhìn yêu đương, được cảm nhận bằng trái tim mê đắm và nhất là bằng khát khao được sở hữu, ngắm nhìn, tận hưởng, chiếm lĩnh.
– Với các hình ảnh đó, Xuân Diệu dẫn người đọc vào một sân vườn mùa xuân không chỉ chứa chan xuân sắc mà còn phơi phới xuân tình.
Câu 6: Theo Xuân Diệu, chuẩn mực của mọi vẻ đẹp là con người, thiên nhiên muốn đẹp phải so sánh với con người
– Những câu thơ trong đoạn trích được trổ tài tư tưởng đó là:
- Và này đây ánh sáng chớp hàng mi: Ánh sáng của buổi sớm không phải tỏa ra từ mặt trời. Ánh dương buổi rạng đông tuyệt vời ấy như tỏa ra sau cái chớp mắt của hàng mi thiếu nữ. Sau cái chớp mắt, ánh sáng tỏa ra muôn nơi, chứa chan khắp thế gian, mang đến sự sống, mang đến niềm yêu say đắm cho khắp thế gian.
- Tháng giêng ngon như một cặp môi gần: Vẻ đẹp tuyệt vời của mùa xuân được cảm nhận thông qua nụ hôn mê đắm, quyến rũ, tình tứ, ngọt ngào, hạnh phúc của lứa đôi trai gái.
Đề số 3
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới khởi đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây mang và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho ngà ngà mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
– Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!
(Ngữ văn 11, Tập hai, NXB Giáo dục, 2007, tr.23)
Câu 1. Nêu đại ý của đoạn trích.
Câu 2. Điệp ngữ ta muốn lặp đi lặp lại nhiều lần có tác dụng gì?
Câu 3. Phân tích ý nghĩa diễn tả của các động từ: riết, say, thâu và các tính từ – từ láy mơn mởn, chuếnh choáng, đã đầy, no nê.
Câu 4. Phân tích nhịp điệu của lời thơ.
Câu 5. Vì sao tác giả lại viết xuân hồng mà không phải xuân xanh (như Nguyễn Bính) hay xuân chín (như Hàn Mặc Tử)?
Có thể bạn quan tâm: Phân tích bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu
Lời giải đề đọc hiểu Vội vàng số 3
Câu 1: Đại ý của đoạn trích: cách thực hành lối sống “vội vàng” của Xuân Diệu
Câu 2: Điệp ngữ ta muốn lặp đi lặp lại nhiều lần có tác dụng nhấn mạnh khát vọng chủ quan của thi sĩ. Tác giả chuyển từ tôi ở đoạn đầu sang ta – vẫn là con người cá nhân – như để căng mình ra ôm cho trọn, cho đủ.
Câu 3: Ý nghĩa diễn tả của các động từ: riết, say, thâu và các tính từ – từ láy mơn mởn, chuếnh choáng, đã đầy, no nê là:
– Các động từ mạnh (loại động từ thúc đẩy) ôm, riết, say, thâu chỉ hành động chiếm lĩnh, theo mức độ tăng dần, vội vàng, cuống quýt, trổ tài khát vọng giao cảm, hoà nhập với thiên nhiên, với cuộc sống đến tận độ của thi nhân.
– Các tính từ – từ láy chuếnh choáng, đã đầy, no nê chỉ mức độ tràn trề, thừa thãi, trổ tài xúc cảm cuồng nhiệt, ào ạt và sự giao cảm đã đạt đến tận độ.
Câu 4: Lời thơ có nhịp nhanh, gấp gáp. Điệp từ ta muốn cùng lối vắt dòng (Và non nước, và cây, và cỏ rạng, Cho chuếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng, Cho no nê thanh sắc của thời tươi) khiến lời thơ như hối hả tuôn trào mà vẫn chưa kịp với xúc cảm say mê, dạt dào trong tâm hồn thi sĩ. Nhịp thơ góp phần trổ tài rõ sự vội vàng, cuống quýt, như chạy đua với thời gian để tận hưởng cuộc sống xanh non, biếc rờn của “cái tôi” đầy ham muốn.
Câu 5: Xuân Diệu viết là xuân hồng chứ không phải xuân xanh (như Nguyễn Bính) hay xuân chín (như Hàn Mặc Tử) vì xuân hồng là mùa xuân đương độ đẹp nhất, “ngon” nhất, tràn đầy sức sống nhất, nó đã qua cái thì xanh và còn chưa đến mức chín. Câu thơ là đỉnh điểm của xúc cảm thác lũ, vừa đầy cảm nghĩ mê đắm vừa đảm bảo sự trong sáng, thanh sạch, rất thích hợp với tư tưởng sống của thi sĩ họ Ngô.
Xem thêm: Sơ đồ tư duy Vội vàng
———–
Trên đây là một số đề đọc hiểu Vội vàng của Xuân Diệu mà Đọc tài liệu đã sưu tầm được, mong rằng sẽ giúp ích cho các em trong quá trình ôn tập tận nhà!
