Vòng đời Dự án (Project Life Cycle)
Vòng đời dự án là một chuỗi các giai đoạn phát triển của một dự án. Đó là cách bạn tổ chức thực hiện công việc của dự án – phân tách hợp lý về những gì bạn cần làm để tạo ra các giao phẩm của dự án. Vòng đời dự án dựa trên nghề nghề mà dự án đang được thực hiện, những ưu tiên của tổ chức và cách tiếp cận phát triển (như cách tiếp cận theo plan hay cách tiếp cận linh hoạt Agile).
Vòng đời dự án có thể sử dụng cách tiếp cận theo định hướng plan, định hướng thay đổi hoặc phối hợp cả hai. Ví dụ về vòng đời dự án bao gồm:
- Phát triển sản phẩm (Product Development) bao gồm: Xác nhận, Thiết kế, Phát triển, Triển khai, Chuyển nhượng
- Phát triển software (Software Development) bao gồm: Lấy yêu cầu, Thiết kế, Code, Kiểm thử, Triển khai
- Xây dựng (Construction) bao gồm: Nhận xét tính khả thi, Lấy yêu cầu, Thiết kế, Xây dựng, Xác minh, Thu lợi
Bất kể tiếp cận theo phương pháp nào, các thành phần của vòng đời dự án cũng được trổ tài theo từng giai đoạn để có thể lập plan và thực thi công việc thông qua việc xây dựng cụ thể từng bước (progressive elaboration).
Vòng đời Phát triển (Development Life Cycle) so với Phương pháp Phát triển (Development Approach)
Vòng đời phát triển và Phương pháp phát triển có ý nghĩa giống nhau. Cả hai đều dựa trên một quyết định để lập plan và quản lý dự án bằng cách sử dụng một phương pháp phát triển cụ thể. Có vài cách tiếp cận để quản lý dự án như sau:
- Định hướng theo plan (Plan-driven). Cách tiếp cận này còn được gọi là cách truyền thống, có thể dự đoán trước hoặc mô hình thác nước (waterfall). Nó đòi hỏi việc lập plan cụ thể về phạm vi, tiến độ, ngân sách và các ràng buộc khác trong giai đoạn đầu của vòng đời dự án trước khi khởi đầu công việc để tạo ra các giao phẩm.
- Định hướng thay đổi (Change-driven). Các loại dự án này thường lặp đi lặp lại (iterative ) và tăng trưởng (incremental) các tính năng sau các vòng lặp. Còn được gọi là phương pháp linh hoạt (agile) hay thích ứng (adaptive), cách tiếp cận này thường xác nhận phạm vi trong giai đoạn đầu – ở mức đủ để ước tính sơ bộ thời gian, ngân sách và tiến độ của dự án. Phạm vi dự án được điều chỉnh dần sau mỗi vòng lặp. Với vòng đời lặp lại (iterative life cycle), sản phẩm được xây dựng tăng trưởng từng cụ thể nhỏ và liên tục để tạo thành kết quả cuối cùng.
Vòng đời dự đoán (predictive life cycle) thích hợp nhất khi các yêu cầu của dự án được xác nhận rõ ràng; trong khi vòng đời thích ứng (adaptive life cycle) nên được lựa chọn khi các yêu cầu ít rõ ràng hơn. Vòng đời phối hợp (hybrid life cycle) là sự phối hợp của cả hai phương pháp trên.
Lựa chọn phương pháp phát triển
Việc lựa chọn phương pháp phát triển sẽ tác động đến cách giám đốc dự án điều chỉnh việc lập plan, quản lý và kiểm tra dự án. Nó ảnh nhắm tới các công cụ được sử dụng cũng như phương thức thực hiện. Ngoài ra, phương pháp phát triển giúp giám đốc dự án xác nhận cách tương tác với các bên liên quan, những ai thuộc đội ngũ quản lý dự án (PM team) và những ai thuộc đội dự án (project team).
Phương pháp phát triển cũng giúp xác nhận phương thức lập plan quản lý rủi ro, cách trình bày giải trình và các khía cạnh về ước tính cũng như đo lường tiến độ công việc.
Tầm trọng yếu của các Nhóm quy trình quản lý dự án
Các nhóm quy trình quản lý dự án là hệ thống được giám đốc dự án sử dụng để lập plan và tổ chức công việc nhằm đảm bảo thực hiện các lợi nhuận và giá trị của dự án. Giám đốc dự án sử dụng chúng để dẫn dắt phương pháp phát triển và đảm bảo các công việc được thực hiện một cách hiệu quả trong suốt vòng đời dự án.
Bạn cần hiểu quản lý dự án từ hai ý kiến khác nhau nhưng tương tự nhau. Quy trình quản lý dự án nói chung có thể được quản lý thông qua cấu trúc của năm nhóm quy trình: Khởi tạo, Lập plan, Thực thi, Kiểm tra và giám sát, Đóng dự án. Một ý kiến cấu trúc khác lại được trổ tài trong ba ngành nghề: Con người, Quy trình và Môi trường kinh doanh.
Trong khi các nhóm quy trình hầu hết được phân loại theo trình tự, thì thực tiễn có rất nhiều sự trùng lắp giữa các nhóm quy trình tại bất kỳ thời điểm nào. Là một giám đốc dự án, bạn có thể thấy rằng có nhiều hoạt động dự án diễn ra đồng thời. Quản lý dự án có xu hướng xảy ra theo một trình tự nhất định, nhưng không phải theo tuyến tính (linear) mà mang tính linh hoạt (dynamic).
Thúc đẩy so với Giám đốc dự án
Cả Phương pháp phát triển và Vòng đời dự án đều là các yếu tố bắt buộc của plan quản lý dự án. Việc hiểu được sự khác biệt là điều trọng yếu và thích hợp ở vai trò của bạn với tư cách là một người giám đốc dự án.
Nếu bạn đang ôn luyện cho kỳ thi PMP, việc hiểu rõ vai trò và ứng dụng của các phương pháp phát triển cũng như các nhóm quy trình sẽ giúp bạn trả lời đúng đắn các thắc mắc về đề tài này. Việc hiểu rằng mỗi vòng đời dự án là duy nhất, thích hợp với người giám đốc dự án và plan quản lý dự án sẽ giúp bạn không hiểu sai các thắc mắc trong bài thi.
Sài Gòn Metro Mall chúc các bạn thành công !
