Nghị luận về Văn học và tình thương (có dàn ý và bài làm cụ thể)
Dàn ý cụ thể
1. Mở bài: giới thiệu dẫn dắt vấn đề cần nghị luận
Văn học là một hình thái ý thức, lấy cuộc sống con người làm đối tượng phản ánh. Nhưng không phải phản ánh một cách rập khuân, khô cứng, cũng vì nghĩa đó, hiện tại tất cả chúng ta thường quan tâm đến một khía cạnh vô cùng trọng yếu trong văn học: văn học và tình thương.
2. Thân bài:
– Giải thích:
– Văn học là gì?
+ văn học được coi là một hình thức văn nghệ, là một loại hình sáng tác, tái hiện những vấn đề của đời sống xã hội và con người. Phương thức sáng tạo của văn học được truyền tải qua ngôn ngữ. Văn học có ý nghĩa rộng và bao quát hơn văn chương.
+ văn học gồm nhiều thể loại: kịch, tiểu thuyết, truyện ngắn, thơ, lí luận phê bình..
– Tình thương là gì?
+ Những xúc cảm nhân ái, xuất phát từ tình cảm chân tình, có ý nghĩa cao đẹp bên trong con người.
Vì sao nói văn học và tình thương có mối quan hệ gắn bó? Văn học vốn là hình thái ý thức, khác với thể loại khác như lịch sử, địa lí, cũng lấy vật liệu ngôn từ làm hình thức truyền đạt. Văn học được trổ tài bằng ngòi bút qua cái nhìn nhà văn, trổ tài tư tưởng, xúc cảm của người viết. Văn học có tính năng hướng con người đến chân thiện mĩ, xây dựng cho ta những tình cảm đẹp.
– Nội dung:
+ văn học chứa đựng tình thương thông qua cái nhìn nhà văn
+ văn học khác với những thể loại khác thông qua việc trổ tài tư tưởng, cảm nhận tác giả
+ văn học khiến ta thấy yêu, thấy ghét, nhận thấy cái xấu, phê phán và lên án những điều không tốt.
+ văn học và tình thương giúp bồi đắp thêm những tình cảm đẹp, khiến ta có tư duy sâu sắc
+ văn học giúp con người hoàn thiện mình.
– Ý nghĩa: văn học và tình thương không thể tách rời, khiến văn học có sức sống lâu dài và có ý nghĩa đích thực của nó
– Bài học: phê phán những tác phẩm văn học không có tình thương, không mang lại hướng con người đến tình cảm giá trị tốt đẹp. (phản động, dung tục, tầm thường…)
– Liên hệ bản thân, mở rộng vấn đề.
3. Kết bài:
Nhất định vấn đề xuất luận, nêu tư duy bản thân.
Nghị luận về Văn học và tình thương
Bài làm tham khảo
Văn học là một hình thái ý thức, lấy cuộc sống con người làm đối tượng phản ánh. Nhưng không phải phản ánh một cách rập khuân, khô cứng, cũng vì nghĩa đó, hiện tại tất cả chúng ta thường quan tâm đến một khía cạnh vô cùng trọng yếu trong văn học: văn học và tình thương.
Từ ngàn đời nay, khi những câu ca dao, những lời than thân từ văn học dân gian, con người đã biết truyền nhau những câu nói được rút gọn lại qua quá trình trải nghiệm của bản thân mình, những sự tích, những cổ tích trổ tài những tư duy, luật nhân quả ở hiền gặp lành mà biết bao nhiêu năm cho đến ngày nay tất cả chúng ta đều lưu giữ. Văn học dân gian là nền tảng cho văn học viết, những cây viết nổi lên trong thời phong kiến trổ tài những tư duy, bất bình, tủi hổ, những ngợi ca… như Hồ Xuân Hương, Tú Xương, bà Huyện Thanh Quan.. họ đã góp tiếng nói tạo ra sự phong phú không thể thiếu cho văn học.
Văn học hiện đại cũng tiếp nối mạch nguồn từ văn học truyền thống, những điển tích điển cố, những cách gieo vần, lối đối đáp thân thuộc. Văn học được viết nên từ những cảm nhận tư duy của toàn bộ những tâm hồn trong cuộc sống, bồi đắp từ thế hệ này qua thế hệ khác như một mạch nguồn của một dòng sông đổ ra hải dương nhân bản mênh mông. Vì vậy mà nói, văn học vốn là một hình thức văn nghệ, là một loại hình sáng tác, tái hiện những vấn đề của đời sống xã hội và con người. Phương thức sáng tạo của văn học được truyền tải qua ngôn ngữ. Văn học có ý nghĩa rộng và bao quát hơn văn chương. Có khi nào ta tự hỏi, vì lí do gì văn học khác so với thể loại khác, lịch sử, địa lý? Chắc cú, bởi văn học sinh ra từ trái tim, dẫn lối từ trái tim đến với trái tim theo cách riêng của nó, hay nói văn học liên quan mật thiết với tình thương. Tình thương chính là Những xúc cảm nhân ái, xuất phát từ tình cảm chân tình, có ý nghĩa cao đẹp bên trong con người
Nói văn học và tình thương, như hai bàn tay đan cài song song vào nhau, chính tình thương làm ra văn học, và văn học là thứ chứa đựng nó. Văn học đẹp hơn vì có tình thương, và tình thương làm ra giá trị đặc biệt hơn cho văn học. Từ những câu truyện dân gian lưu truyền, ta thấy thương và thấy mến cô Tấm dịu hiền, luôn chăm chỉ ngoan ngoãn, nhưng bị hãm hại bởi hai mẹ con mụ gì ghẻ xấu xa. Ta thấy yêu mến Thạch Sanh, ngưỡng mộ sự dũng cảm, chính nghĩa của anh thì cũng trái lại với Lý Thông. Vậy đấy, lịch sử địa lí thì cho ta tri thức, còn văn chương thì cho ta cảm nhận hơn thứ ở bề sâu, những tình cảm, giá trị nhân văn, nhân đạo, nhân bản từ từng ấy đời luôn bồi đắp tâm hồn con người.
Yêu văn học và hiểu văn học, như thể ta còn tìm được chính mình trong đó. Có cả những mảng tối khuất chìm lấp, cũng có thể ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp. Văn học chính là tấm gương, ta tìm được mình ở trong đó, từ đó nhờ những xúc cảm chân thiện mĩ, văn học hướng con người tới bờ bến nhân văn hơn, hướng ta tới nét đẹp cái thiện. Vì thế văn học không thể thiếu được tình thương.
Những nhà văn lớn để đời như Nguyễn Du cho ta thấy được cuộc sống con người thật lắm éo le, thấy thương nàng Kiều ấy biết bao nhiêu. Hay những tác gia lớn Nam Cao, ta thấy sợ Chí cũng thương Chí, ta đừng nên như Chí Phèo, cũng phê phán biết bao cái xã hội quần ngư tranh thực, mà bất kì ai cũng có thể biến thành những con quỷ dữ. Ngô Tất Tố, Vũ Trọng Phụng, Nguyên Công Hoang, Nguyên Hồng, tiếp nối vẽ lên những bức tranh nhiều màu sắc, có một điểm chung là văn họ luôn phê phán cái hiện thực, khiến ta thấy hận cái xã hội “chó đểu” thấy những mặt tối của xã hội mà có thể bằng mắt thường ta không thể cảm được. Văn học chân chính chính là tiếng lòng cất lên bản nhạc của tình thương, vì chỉ có thể hướng con người đến nét đẹp cái thiện, văn học mới có ích, mới mang đúng nghĩa giá trị của nó giúp xây dựng tạo dựng cuộc sống nhân văn hơn, ý nghĩa hơn.
Văn học và tình thương giúp khơi lên từ tận bên trong tâm hồn mình những xúc cảm đẹp, giúp ta hiểu hơn về cuộc sống, nhìn nhận cuộc sống đa diện nhiều chiều, biết con người có lúc xấu cũng có lúc tốt, cũng có rồng phượng, cũng có rắn rết, khiến ta thấy thông cảm hơn, xót xa hơn. Qua đó cũng phê phán những tác phẩm chưa chứa đựng tình yêu thương, không mang giá trị, mang nội dung phản động, dung tục, tầm thường… những tác phẩm như vậy không những không có tác dụng, trái lại còn khiến ta trở nên hư hỏng hơn, khiến con người có những tư duy sai lầm.
Vậy đấy, văn học và tình thương từ trước đến nay luôn là vấn đề chưa từng cũ. Tình thương luôn chứa đựng trong những tác phẩm văn học chân chính và luôn luôn là như vậy. Bản thân mỗi người cần bản lĩnh, tỉnh táo khi tìm đọc văn học, tránh những tác phẩm không chứa đựng tình thương, dung tục, tầm thường.
Nguyễn Bích Ngọc
Lớp 12A1 – Trường THPT thị xã Nghĩa Lộ, Yên Bái
