Việt Nam được biết tới một đất nước có nhiều lễ hội truyền thống, văn hóa đặc sắc đến từ 54 dân tộc anh em. Các lễ hội đã trở thành một phần tất yếu trong cuộc sống của mỗi người dân Việt kéo dài trong nhiều thế kỷ qua. Trong đó, các lễ hộ truyền thống chính là đặc trưng tiêu biểu cho mỗi dân tộc đó. Ở bài viết hôm nay, Xetaxinoi bài sẽ gửi tới bạn danh sách đầy đủ những lễ hội ở Việt Nam nổi tiếng nhất từ 3 vùng miền, cùng theo dõi để có thêm những thông tin hữu ích nhé!
Xem thêm: làng nghề truyền thống Hà Nội
Đôi nét về văn hóa lễ hội việt nam:
Việt Nam là một đát nước có nhiều lỗi hội truyền thống đa dạng, độc đáo từ khắp các vùng miền của đất nước.
Ở mỗi vùng miền, sẽ có những nét độc đáo khác nhau. Lễ hỗi cũng chính là dịp để con người giao lưu, truyền tải những đạo đức, luân lý về những khát vọng cao đẹp, qua đó nhắc lại nhiều cầu chuyện về các bậc được tôn vinh như những vị anh hùng chống giặc ngoại xâm, những người có công chống thiên tai, diệt thú dữ, cứu nhân độ thế,…. hay là những người có công truyền thụ nghề.
Các lệ hội truyền thống giúp gột rửa mọi điều lo toan thường nhật, giúp người ta tìm được sự thanh thản nơi chốn tâm linh. Và đây cũng chính là lý do để các lễ hội truyền thống Việt Nam thường thu hút rất đông người dân địa phương và du khách gần xa tham gia.
Danh sách lễ hội ở Việt Nam nổi tiếng ở 3 vùng miền:
Lễ hội tại miền Bắc Việt Nam:
1. Lễ hội đền Hùng(8 – 11/03 âm lịch):
Ai trong chúng ta cũng đều đã quá quen thuộc với câu ca dao:
“Dù ai đi người về xuôi – Nhớ ngày Giỗ tổ mùng mưới tháng ba”
Câu ca dao này nhắn nhủ mỗi người trong chúng ta nhớ về ngày Giỗ tổ Hùng Vương. Đây là một lễ hội của cả dân tộc, mang tính chất Quốc gia, được tổ chức hằng năm nhằm tưởng nhớ công ơn dựng nước, giữ nước của các vị vua Hùng.
Không ai biết được chính xác phong tục giỗ tổ Hùng Vương bắt nguồn từ bao giờ. nhưng nó đã trở thành một truyền thống văn hóa ở nước ta từ thời xa xưa. Cứ hễ vào mùa xuân là lễ hội diễn ra và kéo đài từ mùng 8 – 11/3 âm lịch, trong đó mùng 10 là chính hội.
Hằng năm, lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương thu hút rất đông lượt khách du lịch trong và ngoài nước thành tâm hướng về chiêm bái.
Lễ Hội Hùng Vương đã được Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch Việt Nam ghi danh vào mục Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia (đợt 1) và UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể.
2. Hội Lim (Bắc Ninh):
Lễ hội Lim là một lễ hội truyền thống của người Việt. Lễ hội Lim được tổ chức vào ngày 13 tháng Giêng hằng năm, tổ chức trên địa bàn huyện Tiên Du, Bắc Ninh. Đây được coi là nét kết tinh độc đáo của vùng văn hóa Kinh Bắc.
Vào những ngày này, người dân thường tổ chức dân thường tổ chức các trò chơi địa phương như kéo co, đấu vật, đánh tre,… Điểm thu hút du khách là những làn điều quan họ Bắc Ninh sẽ được các liền anh, liền chị thể hiện vô cùng đặc sắc.
Trải qua nhiều năm, hội Lim đã có nhiều lớp văn hóa, đến nay người ta chỉ tổ chức tế lễ hậu thần vào ngày 13 tháng Giêng trùng với hội chùa Lim. Vì vậy mà có hội Lim và đây cũng là một hội hàng tổng độc đáo của vùng.
3. Lễ hội chùa Hương(6/1 – tháng 3 âm lịch):
Lễ hội chùa Hương là một lễ hội truyền thống của Việt Nam, được diễn ra tại Mỹ Đức, Hà Nội. Trong khu thắng cảnh Hương Sơn, được xem hành trình về một miền đất Phật – nơi Quan Thế Âm Bồ Tát ứng hiện tu hành. Đây là một lễ hội lớn về số lượng các phật tử tham gia hành hương.
Lễ hội chùa Hương thường diễn ra vào mùng 6 tháng Giêng âm lịch hằng năm, diễn ra ngay sau Tết Nguyên Đán. Người dân đến đây thường cầu nguyện cho một năm mới an bình, thịnh vượng, may mắn.
Khi đến chùa Hương, chúng ta có thể đi cúng bái các đền chùa, đi đò ngám cảnh trên sông với những ngọn núi đá vôi, hay đi đến những ngôi đền lịch sử với hàng trăm bậc đá,….
4. Lễ hội Yên Tử:
Lễ hội Yên Tử là một trong những lễ hội lớn nhất tại khu vựa miền Bắc Việt Nam. Lễ hội Yên Tử được diễn ra tại Tp. Uông Bí, Quảng Ninh.
Khi nhắc tới Yên Tử người ta nhớ tới câu:
“Trăm năm tích đức tu hành
Chưa đi Yên Tử chưa thành quả tu”
Lễ hội xuân Yên Tử bắt đầu từ 8h sáng ngày 10 tháng Giêng âm lịch đến hết tháng 3 âm lịch hằng năm, cứ mỗi độ xuân về là hành trình du xuân trở về miền đất Phật Yên Tử lại bắt đầu.
Đến Quảng Ninh vào thời điểm này, ngoài tham quan vịnh Hạ Long nổi tiếng thì không thể nhắc tới Thiền Viện Trúc Lâm – chốn linh thiêng mà các phật tử nào cũng mong muốn được viếng thăm dù chỉ một lần.
Cứ mỗi dịp Tến đến xuân sang, lễ hội này thu hút hàng trăm ngàn du khách ở khắp mọi nơi ghé tới tham quan, chiêm bái và vãn cảnh.
5. Lễ hội Gò Đống Đa(5 tháng Giêng âm lịch):
Lễ hội Gò Đống Đa được tổ chức tại Hà Nội vào mùng 5 tháng Giêng âm lịch hằng năm. Lễ hội Gò Đống Đa được tổ chức để tưởng nhớ tới chiến công của vua Quang Trung đại thắng quân xâm lượng nhà Thanh. Lễ hội Gò Đống Đa thu hút rất nhiều du khách, đặc biệt là vào ngày lễ hội này, người dân Hà Nội thường đổ về rất đông.
Vào ngày này, có rất nhiều trò chơi vui khỏe được tổ chức trong lễ hội để thể hiện tinh thần thượng võ. Đặc biệt là trò rước Rồng lửa Thăng Long được cho là độc đáo, ấn tượng nhất trong toàn lễ hội Gò Đống.
6. Lễ hội chùa Keo:
Lễ hội chùa Keo chỉ được tổ chức tại xã Duy Nhất, Thái Bình, được coi là một trong những lễ hội lớn, độc đáo nhất ở miền Bắc Việt Nam. Lễ hội chùa Keo thể hiện phong tục thờ cúng thiền sư Không Lộ, thường được tổ chức vào mùa xuân, thu là ngày thứ tư của tháng Giêng âm lịch và ngày 13 – 15 tháng 9 âm lịch.
Trong lễ hội chùa Keo, sẽ có nhiều đám rước khác nhau, ngày 12 bắt đầu rước kiệu tưởng nhớ 100 ngày sau sự ra đi của thiền sư Không Lộ, ngày 14 sẽ diễn ra lễ rước kiệu cờ. Ngày 15 sẽ tương tự như ngày 14 và có thêm một số hoạt động trình diễn độc đáo khác.
7. Lễ hội đền Gióng:
Lễ hội đền Gióng được tổ chức tại xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn (Hà Nội). Lễ hội đền Gióng bao gồm cả đền Trình, đền Mẫu, chùa Đại Bi, đền Thượng, tượng đài Thánh Gióng, chùa Non Nước cùng với các lăng bia đá viết lại chi tiết lịch sử về lễ hội đền Sóc.
Theo truyền thuyết, vùng đất này là nơi dừng chân cuối cùng của Thánh Gióng (vị thánh có công giết giặc ngoại xâm) trước khi vị thành này cởi bỏ áo giáp bay về trời. Lễ hội Đền Gióng sẽ diễn ra trong 3 ngày với các nghi lễ như: Lễ khai quang, lễ rước, lễ dâng hương, dâng hoa tre lên đền Thượng, nơi thờ Thánh Gióng thu hút sự quan tâm của người dân địa phương và du khách quốc tế.
8. Lễ hội chùa Bái Đính:
Lễ hội chùa Bái Đính là một lễ hội xuân, lễ hội hành hương về vùng đất cố đô Hoa Lư nổi tiếng. Lễ hội chùa Bái Đính diễn ra từ ngày mùng 6 tết cho đến hết tháng 3, lễ hội chùa Bái Đính được tổ chức hằng năm tại thôn Sinh Dược, xã Gia Sinh, huyện Gia Viễn.
Lễ hội gồm có hai phần:
- Phần lễ: gồm các nghi thức thắp hương thờ Phật, tưởng nhớ công đức Thánh Nguyễn Minh Không, lễ tế thần Cao Sơn và chầu thánh Mẫu Thượng Ngàn. Lễ hội được bắt đầu bằng nghi thức rước kiệu mang bài vị Thần Cao Sơn, Đức Thánh Nguyễn và Bà chúa Thượng Ngàn từ khu chùa cổ ra khu chùa mới để tiến hành phần hội.
- Phần hội: có các hoạt động mang tính chất văn hóa tâm linh như: rước kiệu, viết thư pháp; các trò chơi dân gian; thăm thú hang động, vãn cảnh chùa, thưởng thức nghệ thuật hát Chèo, Xẩm, Ca trù đất Cố Đô, tổ chức các hoạt động triển lãm tranh ảnh văn hóa nghệ thuật giới thiệu về chùa Bái Đính, khu du lịch sinh thái Tràng An. Đại biểu, tăng ni và du khách cùng tham gia nghi lễ thả chim phóng sinh, cầu nguyện cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, đất nước phồn vinh, no ấm.
Vào mùa khải hội, hàng triệu tăng ni Phật Tử trong cả nước, cùng du khách thập phương lại nô nức trẩy hội chùa Bái Đính, để cảm nhận được tình yêu thiên nhiên trong ngày hội lịch sử, để từ đó hướng về quá khứ dựng nước.
Trẩy hội tại chùa Bái Đính không những chỉ dừng lại ở chốn Phật đài hay bầu trời – cảnh bụt, mà nó còn là sự tiếp xúc, hòa nhập giữa con người trước thiên nhiên rộng lớn.
9. Lễ hội đền Trần:
Lễ hội đền Trần được biết tới là lễ hội Khai ấn đền Trần, lễ hội này dược diễn ra từ ngày 13 tới ngày 15 tháng Giêng Âm lịch hằng năm.
Lễ hội đền trần được cử hành trang nghiêm cùng các lễ rước từ các đình, đền xung quanh tập trung lại và lễ tế tự ở đền Thượng thờ 14 vị vua Trần. Lễ dâng hương sẽ bao gồm 14 cô gái đồng trinh. Các phần hội của đền Trần với nhiều hình thức sinh hoạt phong phú như diễu vỏ năm thế hệ, đấu vật, múa lân,….
Lễ hội đền Trần cũng chính là dịp để mỗi người dân Việt Nam tự hào về cội nguồn các vị vua, tướng thời Trần.
10. Lễ hội chùa Thầy:
Chùa Thầy thuộc đại phận xã Sài Sơn, huyện Quốc Oai, cách trung tâm TP Hà Nội khoảng chừng 20 km đi về phía Tây Nam, đi dọc theo tuyến cao tốc Láng – Hòa Lạc. Đến đây, du khách sẽ được dịp chiêm ngưỡng phong cảnh non nước hữu tình, thưởng thức những màn rối nướ độc đáo mà sân khấu biểu diễn ở ngay trước Thủy Đình.
Ngoài ra, khi đến đây, du khách sẽ được biết tới các tích trò rối như Thạch Sanh, Tấm Cám hay cảnh sinh hoạt dân dã như đi cày, chăn vịt, đấu vật,…
Lễ hội chùa Thầy hằng năm được tổ chức từ ngày mồng 5 đến mồng 7 tháng 3 âm lịch. Lễ hội được bắt đàu bằng lễ cúng Phật và chạy Đàn
Các Lễ hội lớn tại miền Trung Việt Nam:
1. Lễ hội Cầu Ngư:
Lễ hội cầu ngư là một lễ hội của người dân làng chài Thái Dương Hạ (thuộc thị trấn Thuận An, huyện Phù Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế). Lễ hội Cầu Ngư được tổ chức vào ngày 12 tháng Giêng âm lịch hằng năm. Thường lễ hội này diễn ra 3 năm một lần, và được tổ chức đại lễ rất linh đình.
Lễ hội cầu Ngư tưởng nhớ tới Trương Quý Công (Thương Triều) – làm ột vị thành hoàng của làng. Ông là một người gốc Thanh Hóa, đã có công dạy cho dân nghèo cách đánh cá và buôn bán ghe mành.
Tại lễ hội cầu Ngư, sẽ có các trò chơi mô tả các cảnh sinh hoạt của nghề đánh cá, đặc sắc là hình ảnh Bủa lưới mang ý nghĩa trình nghề, khắc họa đậm nét các nghi lễ dân gian của những cư dân vùng ven biển.
2. Lễ hội Lam Kinh:
Lễ hội Lam Kinh được tổ chức tại khu di tích Lam Kinh, thuộc xã Xuân Lam, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Đây cũng là mảnh đất quê hương của vị anh hùng dân tộc Lê Lợi và còn nhiều danh tướng nổi tiếng khác của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
Địa danh Lam Kinh còn được biết tới là khu di tích có quy mô lớn về các đời vua chúa, hoàng tộc thời Hậu Lê và các danh tướng đương thời.
Lễ hội Lam Kinh được tổ chức vào ngày 22/8 âm lịch hằng năm, người dân từ các vùng mở miền Bắc thường sẽ kéo về điện Lam Kinh để dự lễ tưởng niệm vua Lê Lợi và các danh tướng nhà Lê.
Trong lễ hội, phần nghi thức rước kiệu từ lăng vua Lê Thái Tổ về đền thờ sẽ được tổ chức rất trang trọng và uy nghiệm. Kết thúc phần lễ dâng hương tưởng niệm, du khách sẽ có dịp tham quan các quần thể di tích Lam Kinh, thưởng thức các điệu múa Xuân Phả hoặc tham gia các trò chơi dân gian truyền thống như Bình Ngô phá trận,…
3. Lễ hội đền Vua Mai
Lễ hội đền Vua Mai được tổ chức vào ngày đâu xuân từ mùng 3 – mùng 5 tháng Giêng âm lịch. Lễ hội vua Mai tổ chức nhằm tưởng nhớ, tôn vinh tới vị vu Mai Hắc Đế và con trai ông là Mai Thúc Loan.
Lễ hội diễn ra gồm các phần sau:
- Mùng 3: Khai Quang tại 2 ngôi mộ của vua Mai Hắc Đế và mẹ ông.
- Mùng 4: Nghi lễ yết cáo tại mộ vua Mai Hắc Đế, mộ mẹ ông và đền thờ vua.
- Mùng 5: lễ đại tế.
4. Lễ hội Dinh thầy Thím:
Lễ hội Dinh Thầy-Thím là một lễ hội văn hóa đặc sắc riêng biệt của tỉnh Bình Thuận. Lễ này được tổ chức vào ngày 14 – 16/9 âm lịch hằng năm, lễ hội diễn ra ngay chính tại khu di tích lịch sử – văn hóa Dinh Thày – Tím thuộc địa phận xã Tân Tiến, thị xã Lagi, tỉnh Bình Thuận.
5. Lễ hội Katê:
Lễ hội Kate là một lễ hội lớn nhất tại tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận, nới có đông đảo đồng bào dân tộc Chăm sinh sống. Lễ hội Kate được tổ chức tại tháp Poklong Garai hoặc các thấp Chàm khác, lễ hội Kate diễn ra vào ngày 1-7 âm lịch hằng năm.
Lễ hội này được tổ chức nhằm tưởng niệm các vị anh hùng dân tộc, tổ tiên, ông bà, thần linh cùng các Vua PôkLông Giarai, Vua Prôme. Trong thời điểm diễn ra lễ hội này, người dân các vùng tỉnh lân cận sẽ tụ tập lên tháp làm những lễ đơn giản.
Tại nghi lễ này, các thầy cúng sẽ tiến hành lễ cúng tế ở ngoài sân, sau khi các thây coi về đạo giáo. Tiếp đến, thì du khách vào tháp, tận mắt chúng kiến bà đồng và thầy cúng tắm rửa, thay áo cho vua Poklong Garai (tượng đá), đọc kinh và hát những bài hát những hát dân cư. Nghi lễ này được kết thúc bằng điệu mua thiêng liêng của bà bóng trong tháp.
Lễ hội lớn tại Miền Nam Việt Nam:
1. Lễ hội núi Bà Đen:
Lễ họi núi Bà Đen được tổ chức hằng năm vào ngày 18 – 19 thấng Giêng âm lịch. Vào những ngày lễ này, người dân sẽ đến đền Linh Sơn Thánh Mẫu cầu nguyện cho một năm mới an lành và gặp nhiều may mắn.
Lễ hội không chỉ được xem như một sự kiện tôn giáo thường niên, mà nó còn thể hiện được nét đẹp văn hóa đặc trưng của người dân Nam Bộ, đặc biệt là vùng đồng bằng Sông Cửu Long.
2. Lễ hội vía bà Chúa Xứ:
Lễ hội vía bà Chùa Xứ là một lễ hội lớn được tổ chức tại An Giang. Hoạt động tôn giáo này mỗi năm thu hút tới hàng ngàn người đến tham dự. Lễ hội sẽ được tổ chức từ ngày 23 – 27 tháng 4 âm lịch hằng năm.
Theo dân gian, đền bà chúa Xứ được người dân nơi đây xây dựng từ những năm 1820, sua khi tìm thấy một bức tượng nữ trong rừng. Người dân địa phương đã lập đền thờ để cầu nguyện với hy vọng bà sẽ mang tới mùa màng bội thu và một cuộc sống thinh vượng.
Kể từ đó, Bà Chúa Xứ trở thành một biểu tượng tôn giáo, tâm linh không thể thiếu của người dân nơi đây.
3. Lễ hôi Đua Voi:
Lễ hội Đua Voi là một lễ hội của người dân Tây Nguyên. Với mỗi người dân nơi đây, thì voi được xem là một loài động vật quý giá. Nó đã trở thành một người bạn quen thuộc của con người trong cuộc sống hằng ngày.
Đặc biệt, chúng còn biết đến là loài vật trung thanh trong thời gian bị cai trị dưới thời đại chính quyền Trung Quốc, voi đã liên tục cùng người dân đứng lên chiến đấu cho đất nước cùng các tướng linh quân đội.
Lễ hội đua voi là lẽ hội truyền thống của Việt Nam được tổ chức vào tháng 3 âm lịch hằng năm tại Tây Nguyên.
4. Lễ hội Dinh Cô:
Lễ hội Dinh Cô được tổ chức từ ngày 10 – 12 tháng 2 âm lịch hằng năm tại Long Hải. Lễ hôi này được coi là lễ hội lớn nhất ở khu vực Miền Nam Việt Nam, thu hút rất nhiều người dân đia phương cũng như khách du lịch.
Và những ngày này, họ sẽ đến lễ hội để cầu nguyên cho một cuộc sống yên bình và thưởng thức cảnh đẹp của Long Hải.
5. Lễ hội Bà Thiên Hậu:
Lễ hội Bà Thiên Hậu được tổ chức vào ngày 13 – 15 tháng Giêng hằng năm tại Bình Dương. Đền thờ Bà Thiên Hậu được xây dựng bằng kỹ thuật cổ xưa, và là nơi đành để thờ cúng và tổ chức các lễ hội truyền thống của người Việt.
Trong thời gian diễn ra lễ hội, người dân sẽ đến thắp hương, cầu nguyện cho một năm mới an lành. Đây cũng là một lễ hội dân gian mang nét độc đáo của người dân vùng Nam Bộ.
Xem thêm: TOP 10 Quán nướng ngon Hà Nội
Lễ hội mùa xuân Việt Nam – khám phá văn hóa lễ hội 3 miền
